Warsztat ratownika Przemysław Berus, Marek Gruszkowski, Piotr Tyczyński

Poćwiczyć na dachu

W większości interwencji ratowniczych podejmowanych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej strażacy wykorzystują podstawowe umiejętności z zakresu ratownictwa wysokościowego. Przybliżamy jeden ze sposobów ich doskonalenia.

Poćwiczyć na dachu

Nawiedzające każdego roku wszystkie regiony Polski wichury, wiatrołomy czy nawałnice wymagają od strażaków nietypowych działań, w trakcie których zmuszeni są do pracy w trudnych i niebezpiecznych warunkach. Oczywiste jest, że aby nieść pomoc i udzielać jej osobom poszkodowanym, trzeba być dobrze przygotowanym do podejmowania takich działań.

Stanowiska ćwiczebne

Obecnie szkolenia z ratownictwa wysokościowego na poziomie podstawowym realizowane są w ramach doskonalenia zawodowego strażaków PSP różnymi metodami i z różnym skutkiem. Wynika to w zdecydowanej większości ze zbyt krótkiego okresu, który upłynął od czasu wprowadzenia obowiązku realizacji działań z tego zakresu przez wszystkie jednostki ratowniczo-gaśnicze. Funkcjonariusze wytypowani do roli liderów bądź koordynatorów powiatowych omawianego poziomu ratownictwa sami obecnie ugruntowują nabywaną wiedzę, co może przekładać się na niejednolity poziom wyszkolenia przez nich strażaków zmian służbowych. Kolejnym czynnikiem, który zdecydowanie wpływa na zróżnicowanie wyszkolenia, jest brak lub ograniczona liczba miejsc umożliwiających realizację doskonalenia zawodowego na oczekiwanym poziomie. Wychodząc naprzeciw nowym potrzebom i wciągając wnioski z dotychczasowych działań ratowniczych, w Komendzie Powiatowej PSP we Wschowie (woj. lubuskie) zbudowano kilka stanowisk ćwiczebnych (m.in. do ratownictwa i ewakuacji osób poszkodowanych ze studni, do ratownictwa i ewakuacji osób poszkodowanych z zawalisk ziemnych, makietę do ćwiczeń praktycznych w zakresie rozwoju pożarów wewnętrznych) usprawniających proces doskonalenia zawodowego w zakresie ratownictwa wysokościowego na poziomie podstawowym.

Makieta dachu

Jednym z nich jest makieta pozorująca dach kopertowy. Umożliwia ona doskonalenie umiejętności budowy stanowisk pracy na wysokościach, właściwego zabezpieczania się ratowników do wykonywania takich prac oraz poruszania się po pochyłych płaszczyznach. Stanowisko wykonane zostało z konstrukcji drewnianej na wzór więźby dachowej, całość odeskowano i pokryto papą. Dodatkowo w dachu wykonany został otwór symulujący okno (właz), który - w zależności od przyjętych scenariuszy ćwiczeń - może być wykorzystywany jako jedna z dróg poruszania się ratowników bądź jako przeszkoda w postaci otworu konstrukcyjnego. Stanowisko ma 4,1 m szerokości, 4,4 m długości i 1,8 m wysokości, a skonstruowane jest z belek drewnianych o wymiarach 7 × 14 cm. Otwór symulujący okno - 0,84 cm × 0,64 cm. Usytuowane jest w terenie otwartym, dzięki czemu ćwiczenia odbywają się w rzeczywistych warunkach pogodowych, z którymi strażacy każdorazowo muszą się borykać podczas działań.

Makieta pozwala realizować różne epizody ratownicze. Najczęstsze założenia to wyjście na dach ratownika, by zabezpieczyć zwisający element opierzenia (pokrycia dachu). Celem ćwiczenia jest zbudowanie stanowisk zabezpieczających na poddaszu (wykorzystanie wnętrza konstrukcji dachowej), wyjście ratownika przez otwór okienny i przemieszczanie się po powierzchni dachu w pozycji podpartej do wyznaczonego miejsca. W ćwiczeniu tym można stosować różne warianty poruszania się ratownika po konstrukcjach pochyłych, z uwzględnieniem konieczności jego przemieszczania się w pozycji podpartej, korzystając wyłącznie z pokrycia dachowego lub z uwzględnieniem przemieszczania się ratownika po powierzchni dachu, przy użyciu drabiny nasadkowej jako ułatwienia szczególnie przy wchodzeniu pod górę. Drugim często ćwiczonym scenariuszem jest wyjście na dach pary ratowników, by zdjąć (ustabilizować) uszkodzony fragment pokrycia dachu. W założeniu tym nacisk położony jest na skoordynowanie pracy dwóch ratowników pracujących jednocześnie na dachu, przy uwzględnieniu wspólnego miejsca wyjścia oraz asekuracji.

Korzyści

Stanowisko pozwala odzwierciedlić warunki towarzyszące rzeczywistym działaniom, które wymagają użycia technik stricte alpinistycznych w celu wykonania czynności ratowniczych. Konstrukcja dachu wymusza na ćwiczących przestrzeganie zasad bhp oraz właściwą ocenę warunków wykonania zadania i dobór odpowiedniego sprzętu. Niejednokrotnie okazuje się to niezwykle skomplikowanym elementem działań. Można zaryzykować stwierdzenie, że niewielkim nakładem materiału i pracy strażaków wykonano stanowisko, które pozwala bezpiecznie, a co najważniejsze efektywnie doskonalić umiejętności z zakresu ratownictwa wysokościowego.

kpt. Przemysław Berus jest dowódcą JRG we Wschowie,
st. asp. Piotr Tyczyński p.o. zastępcą dowódcy JRG,
st. asp. Marek Gruszkowski dowódcą zmiany
fot. Marek Gruszkowski