Średni samochód wężowy SW-3000 Mercedes-Benz Atego 1327 AF (4x4)

Podczas działań ratowniczo-gaśniczych lub popowodziowych pojawia się czasem konieczność przesyłania wody na duże odległości. Rozwijanie dużej liczby ciężkich węży tłocznych jest łatwiejsze, gdy można korzystać z odpowiedniego środka transportu. W takich przypadkach najczęściej wykorzystywane są specjalne samochody wężowe. Węże W-110 są w nich ułożone w taki sposób, by można było je rozwijać także podczas jazdy.

Polska Norma PN-EN 1846-1 nie podaje definicji samochodu specjalnego wężowego. Jest on kwalifikowany jako inny pojazd specjalny. Kabina takiego samochodu powinna umożliwiać przewóz co najmniej dwóch osób w układzie (1+1). Podwozie musi spełniać wymagania dla kategorii uterenowionej lub terenowej. Z przodu i z tyłu pojazdu powinny znajdować się po dwa zaczepy typu szekla, a każdy z nich musi wytrzymać obciążenie minimum 100 kN. Umieszczony z tyłu hak holowniczy, o wytrzymałości odpowiadającej masie całkowitej pojazdu, powinien być wyposażony w przyłącza elektryczne i pneumatyczne do przyczepy.

Skrytka z tyłu pojazdu musi umożliwiać umieszczenie co najmniej 1800 m węży tłocznych W-110 oraz pozwalać na ich rozwijanie (jednej lub dwóch linii wężowych) podczas jazdy z maksymalną prędkością 6 km/h. Konieczne jest także zapewnienie łatwej wymiany poszczególnych węży i ich łatwego układania. Dwa reflektory halogenowe z tyłu pojazdu, każdy o mocy min. 70 W, powinny być zamontowane w taki sposób, by oświetlenie skierowane było w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy i zapewniało bezpieczne rozwijanie linii wężowych w porze nocnej.

Ostatnio do jednostek ratowniczo-gaśniczych w Łomży, Drawsku Pomorskim, Strzelcach Opolskich oraz JRG nr 2 w Inowrocławiu trafiły średnie samochody wężowe SW-3000 na podwoziu Mercedes-Benz Atego 1327 AF (4x4). Ich zakup był możliwy dzięki wsparciu ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu „Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych” oraz środków z budżetu państwa.

To kolejne samochody tego rodzaju i kategorii opracowane, wyprodukowane i dostarczone przez Przedsiębiorstwo Specjalistyczne „Bocar” Sp. z o.o.

W przedniej części zabudowy pożarniczej, po obu stronach znajduje się skrytka sprzętowa. Obie są zamykane aluminiowymi żaluzjami. Dach wykonany jest w formie podestu roboczego i pokryty aluminiową blachą ryflowaną. Wejście na niego umożliwia drabinka zamontowana po prawej stronie zabudowy, za kabiną. Na dachu umieszczona jest dodatkowa aluminiowa skrzynia na sprzęt. W dolnej części zabudowy znajduje się sześć kolejnych skrytek sprzętowych (po trzy z każdej strony), zamykanych klapami odchylanymi do dołu, które po otwarciu tworzą podesty.

Hydrauliczny podest roboczy Dautel typ DL 1500L to jednocześnie zamknięcie dostępnej z tyłu pojazdu głównej przestrzeni sprzętowej przeznaczonej na węże i armaturę. Przestrzeń ta jest podzielona na dwie części wzdłuż nadwozia. W każdej z nich zamontowane są po cztery półki na węże tłoczne. Łącznie w zabudowie przewożonych jest 150 odcinków węży tłocznych W-110, 75 odcinków w kolorze czerwonym i tyle samo w kolorze białym. Kolory mają pomóc w rozróżnianiu linii wężowej przy jednoczesnym rozwinięciu dwóch linii. Na najwyższych półkach przewożonych jest 30 odcinków węży tłocznych W-75.

Węże na półkach są połączone ze sobą i ułożone w harmonijkę, dzięki czemu podczas jazdy mogą się samoistnie rozwijać w jedną bądź dwie równoległe linie wężowe. Właściwe układanie linii wężowej zapewniają rynny montowane na podeście hydraulicznym.

Przy zwijaniu węży tłocznych po zakończeniu działań nie ma potrzeby ich dokładnego układania - na czas transportu do jednostki można ułożyć je luzem, demontując półki i układając je w dolnej części zabudowy. Istnieje także możliwość zdjęcia plandeki tworzącej dach zabudowy.

Pod półkami zamontowano wysuwane szuflady, na których umieszczone są węże ssawne 110 mm. Znajduje się tam również sprzęt i armatura wodna: zbieracze 2 x 75/110 (5 szt.), rozdzielacze 110/75 x 110 x 75 (2 szt.), rozdzielacze 110/75 x 75 x 75 (3 szt.), smoki ssawne proste, kosze ochronne na smoki ssawne, pływaki do smoków ssawnych (po 3 szt.), a także siodełka wężowe na węże W-110, bandaże (opaski naprawcze) do węży tłocznych W-75 i W-110, zaciski śrubowe do blokowania wypływu wody z węży tłocznych oraz mostki przejazdowe W-110.

Zwijanie i odwadnianie węży tłocznych ułatwiają dwie elektryczne zwijarki Power Roller, stanowiące wyposażenie pojazdu. Każda z nich przystosowana jest do zwijania węży o różnych średnicach. Podczas zwijania węża tłocznego w pojedynczy krąg jest on odwadniany i odpowietrzany. Urządzenie zaprojektował amerykański strażak Javier Fernandez i uruchomił jego produkcję w założonej przez siebie firmie RollNRack.

Paweł Frątczak
Janusz Woźniak
fot. Janusz Woźniak