Ładowarka teleskopowa

Ładowarka teleskopowa to przykład sprzętu wykorzystywanego w działaniach ratowniczo-gaśniczych, dla którego nie ustanowiono wymagań w kontekście dopuszczenia do użytkowania.

Dzięki swojej konstrukcji i funkcjonalności sprzęt ten znajduje zastosowanie w przemyśle, w branży budowlanej, w rolnictwie, jak również w jednostkach ochrony przeciwpożarowej.

Certyfikacja dobrowolna

Ładowarka teleskopowa nie jest pojazdem objętym obowiązkiem dopuszczenia do użytkowania. Może jednak zostać poddana prowadzonemu przez CNBOP-PIB procesowi dobrowolnej certyfikacji wyrobów służących do ochrony przeciwpożarowej zgodnie z wymaganiami norm lub kryteriów technicznych. Jego podstawę prawną jest ustawa z 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (DzU z 2010 r. nr 138, poz. 935, ze zm.) [1].

Dobrowolną certyfikację przeszła ładowarka teleskopowa firmy Bobcat T40180 przeznaczona do działań w jednostkach ochrony przeciwpożarowej. Otrzymała dobrowolny certyfikat zgodności CNBOP-PIB, który potwierdza spełnienie wymagań istotnych z punktu widzenia zastosowania dla tego typu urządzeń.

Budowa

Ładowarka teleskopowa to doskonałe narzędzie do niemal każdego zadania wymagającego podnoszenia, przenoszenia i umieszczania na żądanej wysokości przedmiotów lub materiałów. Szeroki wybór różnorodnego osprzętu dodatkowego daje ładowarce niemal nieograniczone możliwości zastosowania. Maszyny te mają różne rozmiary, a łatwość i szybkość przezbrojenia sprawia, że podołają wielu różnym zadaniom, oszczędzając czas i energię strażaków uczestniczących w akcji. Dwie osie skrętne gwarantują dużą zwrotność, przez co ładowarkę można wykorzystywać nawet w miejscach o ograniczonej przestrzeni manewrowej.

Dzięki swojej wielofunkcyjności ładowarka teleskopowa stanowi dla straży pożarnej wsparcie techniczne podczas działań ratowniczo-gaśniczych, usuwania skutków innych miejscowych zagrożeń oraz zdarzeń powodowanych przez warunki atmosferyczne (wichury, powodzie, opady śniegu itp.). Na pracę w trudnym terenie i w niemalże każdych warunkach pozwala jej napęd na cztery koła. Jest wyposażona w rozsuwany teleskopowo wysięgnik oraz zestaw osprzętu roboczego: widły, szufle, zawiesia, kosze robocze. Udźwig niektórych maszyn przekracza 4000 kg [3]. Ładowarka teleskopowa firmy Bobcat T40180 ma możliwość udźwigu 4000 kg i podnoszenia lądunków na wysokość 17,5 m [3].

Podstawowe elementy konstrukcji ładowarki teleskopowej to silnik spalinowy, mechanizm wysięgnika hydraulicznego wraz z pompą hydrauliczną, stabilizatory przednie, koła jezdne oraz kabina operatora (patrz rys. 1).

Rys. 1. Schemat ładowarki teleskopowej (firmy Bobcat) [2]: 1 - silnik spalinowy, 2 - mechanizm hydrauliczny wraz z pompą, 3 - koła jezdne, 4 - kabina operatora, 5 - stabilizatory przednie

Warianty

Można wyróżnić kilka modeli ładowarek, ze względu na ich wysokość. Te służące do przenoszenia i przewożenia lżejszych ciężarów mają mniejsze silniki, o mniejszej wydajności oraz zasięg ramienia 5 do 7 m. Ładowarki przeznaczone do pracy na dużym zasięgu lub wysokości sięgającej nawet 17 m mają mocniejsze silniki, są o wiele cięższe i wyposażone w dodatkowe stabilizatory, uniemożliwiające przewrócenie maszyny.

Układ jezdny pozwala na skręcanie kołami obu osi, ułatwiając skręt i zmniejszając jego promień. Dodatkową opcją jest jazda po skosie, gdy wszystkie koła skręcone są w tym samym kierunku [2]. Takie rozwiązanie przedstawia rys. 2 i 3.

Rys. 2. Układ jezdny [2]

Rys. 3. Praktyczne wykorzystanie układu jezdnego [fot.: Jakub Ziółkowski]

Osprzęt

W działaniach powodziowych prowadzonych przez strażaków ładowarka teleskopowa może być wykorzystywana do transportu ciężkich urządzeń, np. pomp, do napełniania worków czy zapór przeciwpowodziowych piaskiem oraz usuwania padłych zwierząt. Dużą zaletą jest jej mobilność i zdolność do poruszania się w trudnym terenie, na którym nie poradziłby sobie tradycyjny podnośnik.

Rys. 4. Platforma robocza [2]

Platforma przedstawiona na rys. 4 może być stosowana jako kosz ratowniczy podczas akcji, w której nie można zastosować tradycyjnej drabiny pożarniczej. Kosz umożliwia ewakuację osób oraz pozwala strażakom na prowadzenie akcji gaśniczej w budynkach i mieszkaniach do wysokości 12 m. Dodatkowe zastosowanie to również możliwość przycinania i usuwania gałęzi przy ulicach alejkach i innych  Praktyczne wykorzystanie platformy przedstawia rys. 5.

Rys. 6. Szuflada z mieszadłem [2]

Rys. 7. Ładowarka teleskopowa z przystawką do workowania [fot.: Jakub Ziółkowski]

Szufla z mieszadłem przedstawiona na rys. 6 stosowana jest do workowania piasku podczas powodzi. Skraca ona czas wykonywania pracy, zwiększa jej wydajność i sprawia, że akcja angażuje mniej ludzi. Praktyczne wykorzystanie tej przystawki przedstawia rys. 7.

Ładowarka z osprzętem może być stosowana jako lekki sprzęt pomocny przy odgruzowywaniu zawalonej konstrukcji po katastrofie budowlanej, wspomaga wykonywanie prac porządkowych. Podczas akcji gaszenia pożaru lasu służy do wyrównywania i karczowania terenu. W razie pożaru stogów słomy czy siana zamiast ręcznego rozgarniania miejsca pożaru można użyć maszyny -  zrobi to za pomocą łyżki z chwytakiem.

Zestaw z nakładką wspomaga prace wykonywane podczas gaszenia pożarów bel, kostek oraz stogów słomy lub siana. Widły z chwytakiem służą do odizolowania i przetransportowania palących się ciężkich bel, dzięki czemu można skutecznie ugasić je wodą, zachowując bezpieczną dla ratowników odległość.

Widły paletowe służą do przenoszenia palet z towarem, co przydaje się podczas akcji w magazynach czy do przeładunku towaru podczas wypadków drogowych.

Rys. 8. Wyciągarka [2]

Rys. 9. Transport ciężkiego sprzętu [fot.: Jakub Ziółkowski]

Wyciągarkę (przedstawioną na rys. 8) można wykorzystać m.in. do wydostawania poszkodowanych z miejsc trudnodostępnych (studni, osuwisk) oraz transportu ciężkiego sprzętu pożarniczego w miejscu prowadzenia akcji (rys. 9).

Michał Chmiel, Łukasz Radziszewski, Beata Wojtasiak
są pracownikami jednostki certyfikującej CNBOP-PIB

Literatura

[1] Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jedn. DzU z 2010 r., nr 138, poz. 935, ze zm.).
[2] Dokumentacja techniczna „Ładowarka teleskopowa BOBCAT T40180”.
[3] http://www.asco-eq.pl/212/ladowarka_teleskopowa_bobcat_t40180_iiib.