Przygoda w Przerwankach

Jedną z kultywowanych od lat zorganizowanych form edukacji w zakresie ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej są letnie obozy MDP. Rokrocznie w całym kraju w okresie wakacyjnym jednostki OSP samodzielnie lub we współpracy z innymi jednostkami, w tym PSP, podejmują wysiłek zorganizowania dla najmłodszych adeptów sztuki pożarniczej znacznie ponad 400 takich inicjatyw. Jedna z nich był V Obóz MDP Powiatu Otwockiego Przerwanki 2023.

Obozy MDP to doskonały sposób na konstruktywne spędzenie czasu wolnego od nauki. Łączą aktywny wypoczynek na łonie natury z nauką praktycznych umiejętności, które są codziennością w służbie doświadczonych strażaków.

Starsze druhny i druhowie przez tydzień lub dwa dzielą się ze swoimi podopiecznymi wiedzą i umiejętnościami ratowniczymi na neutralnym gruncie, poza macierzystą jednostką, często w otulinie dzikiej przyrody. To bardzo skuteczna metoda nie tylko edukacji, ale również integracji mikrospołeczności, które tworzą członkowie jednostek OSP.

Piąta edycja Obozu MDP Powiatu Otwockiego zgromadziła 96 uczestników w wieku od 8 do 17 lat. Zostali zgłoszeni przez macierzyste jednostki: OSP Józefów, OSP Świdry Małe, OSP Celestynów, OSP Zabieżki, OSP Podbiel, OSP Dziecinów, OSP Sobienie Jeziory, OSP Malcanów, OSP Glinianka, OSP Łukówiec oraz OSP Kołbiel. Dwa tygodnie wypełnione ciekawymi aktywnościami zaplanowało i zorganizowało dla nich 14 członków kadry. Byli to ochotnicy i oficerowie z OSP Józefów, OSP Zabieżki, Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej – PIB w Józefowie oraz Komedy Powiatowej PSP w Otwocku. Jednostka z Józefowa zapewniła zaplecze sprzętowe oraz formalnie odpowiadała za organizację obozu. W sumie w zgrupowanie liczyło 110 osób.

Przygotowania do obozu trwały od wielu miesięcy. Zróżnicowane doświadczenie kadry pozwoliło na wypracowanie wielu pomysłów, z których wybrano najciekawsze, tworząc bloki tematyczne i dzieląc zajęcia na poszczególne dni. Korzystnym rozwiązaniem organizacyjnym ze względu na znaczną rozpiętość wiekową oraz dużą liczbę uczestników było również podzielenie zgrupowania na dwa podobozy: dla uczestników w wieku 10-15 lat oraz w wieku 16-18 lat. Pozwoliło to na zaangażowanie młodzieży w powierzone im zadania, adekwatnie do specyfiki obu grup, co w sposób naturalny pomogło wyłonić liderów w obydwu grupach. Niezaburzona integracja stanowiła warunek dobrej atmosfery obozu.

Wyjątkowy obóz

Już pierwszego dnia, tuż po przybyciu na miejsce obozowania aura zmusiła nas do ewakuacji w bezpieczne, wyznaczone uprzednio przez kadrę miejsce na pobliskiej polanie. To nie był zły omen, ale okazja do przećwiczenia najważniejszej umiejętności w kontekście bezpieczeństwa uczestników obozu. W kolejnych dniach i nocach jeszcze trzykrotnie przeprowadzone były próbne ewakuacje. Zdyscyplinowanie uczestników zasługiwało na pochwałę.

Ponadto młodzi adepci pożarnictwa systematycznie zdobywali szlify przy rozbudowie obozowiska z wcześniej przygotowanych elementów drewnianych, ćwiczyli musztrę oraz ceremoniał, oddając w pełnym umundurowaniu podczas codziennych apeli należne honory fladze Rzeczypospolitej Polskiej. Niezbędne do tego codzienne ćwiczenia z musztry dzieci i młodzież przyjmowały z ogromnym zaangażowaniem, co owocowało właściwym szykiem, dyscypliną, zgraniem oraz nienaganną punktualnością. Do codziennego kanonu zajęć wprowadzono poranne zaprawy, a sporadycznie zajęcia odbywały się również w porze nocnej, by wyrobić w uczestnikach gotowość do ewakuacji o każdej porze.

Kadra zaplanowała i – co ważniejsze – zrealizowała w ciągu 14 dni oryginalny program zajęć. Dzieci i młodzież nie tylko uczestniczyły w pionierce, czyli własnoręcznie budowały drewnianą infrastrukturę obozu, ale także pomagały w tworzeniu od podstaw dwukondygnacyjnej drewnianej ściany, która posłużyła do nauki wspinaczki i zajęć z podstaw ratownictwa wysokościowego. Zajęcia toczyły się pod czujnym okiem instruktora bryg. Michała Gigoły, komendanta powiatowego PSP w Otwocku, przy asyście druhów Patryka Bodalskiego, Mateusza Strzeżysza i Aleksa Gwiazdowskiego. Niespotykana podczas tego rodzaju zgrupowań budowla, którą wspólnymi siłami pieczołowicie konstruowano przez wiele dni, by potem wkomponować i bezpiecznie zamocować dosłownie w drzewostanie, umożliwiła realizację wielu modułów zajęć przy wykorzystaniu profesjonalnego i atestowanego osprzętu służącego do ratownictwa wysokościowego.

Drony nadlatują

Novum stanowiły zajęcia z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych – ich przeprowadzenie było możliwe dzięki obecności kadry Centrum Dronów z CNBOP-PIB. Dzieci i młodzież w teorii i praktyce zapoznały się z funkcjonalnościami bezzałogowców i kompatybilnym osprzętem optoelektronicznym, które coraz częściej są wykorzystywane jako narzędzia wsparcia dla kierujących działaniami ratowniczymi. Zajęcia poprowadził instruktor i doświadczony pilot BSP Maciej Zawistowski, na co dzień realizujący szkolenia i badania dotyczące bezzałogowych statków powietrznych w CNBOP-PIB.

Drony posłużyły kadrze do realizacji zajęć terenowych, w tym symulacji zdarzeń w postaci pożaru, poszukiwań oraz wypadku z udziałem osób poszkodowanych. Dysponując obrazowaniem z góry, dzieci i młodzież miały za zadanie zlokalizować miejsce zdarzenia, udać się tam w zastępach, a także zabezpieczyć poszkodowanych, wezwać pomoc zgodnie z zasadami oraz ugasić zarzewie ognia za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego pod nadzorem dh. Zuzanny Warszawskiej, dh. Sławomira Górskiego i dh. Arkadiusza Abramowicza. Realizacja tego modułu była poprzedzona zajęciami z zakresu pierwszej pomocy (instruktaż przeprowadziła dh. Aleksandra Zawada), wykorzystania łączności radiowej – dostępnej zarówno dla radioamatorów, jak i stosowanej w PSP, rozwinięcia bojowego, budowy punktu poboru wody, dostarczania wody na dużą odległość oraz obsługi pomp i armatury wodno-pianowej.

Symulowana gra terenowa z wykorzystaniem uprzednio zdobytych umiejętności orientacji w terenie, współdziałania podczas akcji poszukiwawczo-ratowniczych, pierwszej pomocy, sprawnej łączności oraz wsparcia dronów i sprzętu ppoż. była realizowana przez młodszą i starszą grupę zarówno osobno, jak i w wariancie wspólnym, za dnia i po zmroku.

Kompetencje nie tylko strażackie

W programie zajęć nie zabrakło bloków rozwijających umiejętności społeczne i predyspozycje liderów inspirowanych kursem zastępowych. Pomogło doświadczenie zastępcy komendanta obozu MDP ds. programowych phm. ZHP Aleksandry Sikory. Zajęcia poświęcone działaniom ratowniczym poprzedziły warsztaty na temat znaczenia prewencji w obiektach mieszkalnych, tj. rodzajów i przeznaczenia autonomicznych czujek tlenku węgla, gazu i ciepła. Przeprowadzili je st. bryg. Marcin Wilczyński oraz dh Paweł Florek – pracownicy CNBOP-PIB. Dzieci i młodzież pod nadzorem kadry wykonały montaż czujek w okolicznych obiektach mieszkalnych na terenie bazy Hufca ZHP Otwock „Cyranka” nad jeziorem Gołdapiwo oraz w obiekcie drewnianym na pobliskiej śluzie wodnej w Przerwankach.

Nie mogło zabraknąć wizyt tematycznych i wycieczek. Młodzież podobozu starszych pokonała pieszo 20 km do najbliższej jednostki PSP w Węgorzewie, która specjalizuje się w ratownictwie wodnym. Rajdowi przewodzili asp. dh Radosław Firląg – komendant obozu i dh. Izabela Firląg oraz druhowie Patryk Bodalski, Mateusz Strzeżysz i Arkadiusz Abramowicz. Podczas wizyty w jednostce PSP młodzież zapoznała się z całą infrastrukturą, dostępnym sprzętem i specyfiką służby w PSP, a także zdobyła umiejętności praktyczne, np. obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego. Rajd zakończył się wizytą w całodobowej stacji ratowniczej Mazurskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – Centrum Koordynacji Ratownictwa Wodnego w Giżycku. W tym samym czasie podobóz młodszych uczestniczył w zajęciach z elementami sztuki przetrwania w tym sprawiania i obsługi kuchni polowej.

Kultura i zabawa

Nie sposób nie wspomnieć o licznych zajęciach integracyjnych i kulturalnych. W lesie nieopodal ścianki wspinaczkowej skonstruowano „kino pod gwiazdami”, z ekranem w rozmiarze zbliżonym do tego, jaki znamy z typowych sal kinowych. Dzieci i młodzież po zmroku mogły śledzić na żywo zmagania reprezentacji Polski w siatkówce oraz oglądać filmy o tematyce zbieżnej z tematyką obozu, np. dokument „14 szczytów: Nie ma rzeczy niemożliwych”, opowiadający o nieustraszonym nepalskim wspinaczu.

Nie zabrakło również turnieju strzeleckiego z wykorzystaniem paintballu. Został on poprzedzony warsztatami strzeleckimi, maskowania oraz komunikacji szyfrowanej i alfabetu Morse’a przeprowadzonymi przez dh. Izabelę Firląg, dh. Michała Maisterka i dh. Daniela Osińskiego – kierownika obozu oraz czynnego żołnierza WOT.

Wiele radości dostarczyła dzieciom i młodzieży nieograniczona ani przestrzenią, ani pogodą możliwość korzystania z kąpieliska w obecności ratowników, spływ kajakami na pobliskim jeziorze Gołdapiwo oraz turnieje gry w piłkę siatkową i nożną. Najważniejsze było bezpieczeństwo, również podczas zabawy. W trakcie obozu odbywały się spotkania z miejscowymi funkcjonariuszami pionów prewencji KP Policji i PSP w Węgorzewie. Dzieci i młodzież uczestniczyły w polowych mszach świętych. W wyznaczone soboty i niedziele uczestnicy rodzice mogli odwiedzać swoje pociechy.

Najmłodsi brali również udział w wycieczce do pobliskiego rezerwatu dzikich zwierząt w Kadzidłowie. Ważnym elementem integracyjnym były wspólne spotkania przy ognisku z rówieśnikami z czterech innych zgrupowań ZHP, które w tym samym czasie biwakowały na terenie kompleksu leśnego Borki.

Dziękujemy za wsparcie Komendzie Głównej PSP, a za dofinasowanie w ramach programu „Przygotowanie jednostek ochotniczych straży pożarnych do działań ratowniczo-gaśniczych" – komendom PSP w Otwocku i Węgorzewie, kierownictwu CNBOP-PIB, Policji w Węgorzewie, Lasom Państwowym, a także samorządom – Józefowa i Karczewa, Celestynowa, Sobieniom Jeziorom, Wiązownej i Kołbieli. Rodzicom uczestników obozu dziękujemy za zaufanie.

PAWEŁ FLOREK jest absolwentem SGSP, pracownikiem Działu Wsparcia i Audytów w CNBOP-PIB,
w którym od 8 lat realizuje zadania w obszarze projektów naukowo-badawczych;
ponadto jest również aktywnym druhem OSP Józefów i pilotem BSP