Świętowanie w SGSP

25 listopada 2021 r. w Szkole Głównej Służby Pożarniczej odbyły się uroczyste obchody 40. rocznicy strajku podchorążych Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej. Wydarzenie to było swoistym uhonorowaniem osób, które 40 lat temu podjęły walkę o demokratyczny status i samorządność uczelni. Patronat honorowy nad obchodami objął prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Następnego dnia z kolei uczczono Dzień Podchorążego.

W nocy z 24 na 25 listopada 1981 r. studenci-podchorążowie ówczesnej Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej rozpoczęli strajk okupacyjny wymierzony w komunistyczne władze. Był to protest w obronie niezależności polskich uczelni, a przede wszystkim w obronie honoru polskiego munduru. Studenci-podchorążowie nie zgadzali się na podporządkowanie zapisom ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym, które zakładały, iż mogli być kierowani do tłumienia społecznych protestów. Przeciwstawiali się występowaniu w roli funkcjonariuszy represyjnego systemu.

Hołd dla bohaterów

Obchody rozpoczęto od złożenia hołdu przed grobem śp. nadbryg. Zbigniewa Szablewskiego, jednego z ówczesnych przewodniczących strajku w WOSP, przez reprezentacje SGSP oraz przedstawicieli podchorążych strajkujących w 1981 r. Następnie w kościele pw. św. Stanisława Kostki odprawiona została msza św. pod przewodnictwem arcybiskupa metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza. Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości złożyli wieńce przy grobie bł. ks. Jerzego Popiełuszki, który był duchowym przewodnikiem strajkujących.

W hołdzie bohaterom tamtych wydarzeń liczne delegacje złożyły kwiaty również pod tablicami upamiętniającymi strajk oraz postać bł. ks. Jerzego Popiełuszki, które znajdują się przy wejściu do uczelni od ul. Juliusza Słowackiego.

W siedzibie SGSP odbyło się spotkanie okolicznościowe, podczas którego grupie strajkujących podchorążych wręczono odznaki „Honorowy Podchorąży SGSP”. W trakcie uroczystości przedstawiona została geneza i przebieg protestu, prelegenci podzielili się wspomnieniami i przemyśleniami. Jednym z punktów spotkania było zaprezentowanie okolicznościowej monety, którą Narodowy Bank Polski wprowadził do planu emisyjnego na 2021 r., upamiętniając 40. rocznicę strajku w WOSP. Spotkaniu towarzyszyły prezentacje, wiersze oraz pieśni związane z listopadowym strajkiem.

W uroczystych obchodach 40. rocznicy strajku podchorążych WOSP uczestniczyli m.in.: Zofia Romaszewska - doradca prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Michał Pruszyński - szef Gabinetu Politycznego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, nadbryg. Andrzej Bartkowiak - Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej wraz z zastępcami, nadbryg. dr inż. Mariusz Feltynowski, prof. uczelni - rektor-komendant SGSP wraz z władzami i przedstawicielami uczelni, st. bryg. w st. sp. prof. dr hab. inż. Zoja Bednarek - była rektor SGSP, Seweryn Jaworski - wiceprzewodniczący regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”, Włodzimierz Karpiński reprezentujący prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego, Ewa Waszkiewicz - dyrektor Oddziału Okręgowego NBP Warszawa, przedstawiciele związków zawodowych, byli rektorzy SGSP i ich zastępcy, rektorzy zaprzyjaźnionych uczelni, osoby wspierające strajkujących podczas wydarzeń sprzed 40 lat, członkowie społeczności akademickiej SGSP, a przede wszystkim bohaterowie uroczystości - byli podchorążowie WOSP.

Pamięć o sprzysiężeniu

Nawiązując do tradycji obchodów Dnia Podchorążego, 26 listopada 2021 r. w Szkole Głównej Służby Pożarniczej zorganizowano uroczysty apel. Rozpoczął się złożeniem meldunku komendantowi głównemu PSP nadbryg. Andrzejowi Bartkowiakowi, wprowadzeniem pocztu sztandarowego SGSP oraz odśpiewaniem hymnu państwowego. Przybyłych uczestników przywitał rektor-komendant SGSP nadbryg. dr inż. Mariusz Feltynowski, prof. uczelni.

W 1828 r. w warszawskiej Szkole Podchorążych Piechoty zawiązało się sprzysiężenie pod dowództwem podporucznika Piotra Wysockiego przeciwko wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego i dowódcy sił rosyjskich stacjonujących w zachodnich guberniach Rosji, wielkiemu księciu Konstantemu, bratu cesarza Rosji i króla Polski Mikołaja I. Był on powszechnie znienawidzony za stworzenie systemu tajnej policji i donosicielstwa, a także za publiczne poniżanie polskich oficerów.

Powstanie wybuchło 29 listopada 1830 r., gdy podporucznik Piotr Wysocki wszedł do Szkoły Podchorążych Piechoty w Łazienkach, przerwał zajęcia z taktyki i wygłosił mowę: „Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów”, wyprowadzając podchorążych na miejsce zbiórki - pod pomnik króla Jana III Sobieskiego. Dla upamiętnienia tego czynu każdego roku 29 listopada obchodzony jest jako Dzień Podchorążego.

W ten ważny dla społeczności akademickiej SGSP dzień wręczono akty nadania wyższych stopni służbowych, Krzyże Zasługi, odznaki „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej”, medale „Za Długoletnią Służbę”, „Pro Patria” i Medale Komisji Edukacji Narodowej, a także odznaki „Wzorowy Podchorąży SGSP”, nagrody i okolicznościowe dyplomy za działalność na rzecz naszej uczelni i formacji.

Podczas apelu nastąpiło uroczyste wręczenie dyplomów doktorskich osobom, którym nadano stopnie naukowe w dyscyplinie inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka oraz w dyscyplinie nauki o bezpieczeństwie.

Pełnomocnik ministra edukacji i nauki Bartosz Rybak przekazał na ręce rektora-komendanta SGSP dyplom uznania ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka dla SGSP - za wszechstronne działania na rzecz edukacji i nauki, a w szczególności za wieloletnią działalność na rzecz rozwoju przedsięwzięć naukowo-badawczych i kształcenia profesjonalnych kadr z zakresu ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa powszechnego i ochrony ludności oraz w podziękowaniu za zasługi dla wyższego szkolnictwa pożarniczego w Polsce.

Po części oficjalnej nastąpiło symboliczne przejęcie władzy w uczelni przez podchorążych. Studenci ogłosili wyniki plebiscytu na najsympatyczniejsze osoby prowadzące wykłady i ćwiczenia w SGSP, a następnie zaprezentowali przygotowaną przez nich część artystyczną.

Wspominając z dumą tych, którzy walczyli o wolność Polski, reprezentacja SGSP wzięła udział w uroczystościach Święta Podchorążych i 191. rocznicy wybuchu powstania listopadowego, która odbyła się na dziedzińcu Belwederu, z udziałem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

 Tomasz Banaczkowski