Pomoc z nieba

Drony stają się narzędziem coraz częściej wykorzystywanym w ratownictwie. Pozwalają na szybsze przeprowadzenie pełnego rozpoznania i sprawne monitorowanie sytuacji podczas zdarzenia, co przekłada się na trafne decyzje KDR, a tym samym skuteczniejszą akcję i mniejsze straty. Takie wnioski płyną z akcji gaszenia pożaru kościoła pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kępkach.

1 lipca tego roku o godz. 19.05 dyżurny stanowiska kierowania w Nowym Dworze Gdańskim otrzymał zgłoszenie o pożarze kościoła. Był to budynek z 1985 r., o konstrukcji murowanej, z drewnianym dachem pokrytym blachą, o powierzchni około 400 m2. Świątynia była oddalona o 12 km od JRG 1 Elbląg oraz o 13 km od JRG Nowy Dwór Gdański. Z uzyskanych informacji wynikało, że w kościele prowadzono prace remontowo-budowlane. Okoliczności powstania pożaru nie są znane i wyjaśni je policyjne postępowanie.

Na miejsce zostały skierowane pobliskie jednostki ochrony przeciwpożarowej  z powiatu nowodworskiego oraz dodatkowe siły i środki z Elbląga, Gdańska i Gdyni. Dysponowanie jednostek z Elbląga w rejon woj. pomorskiego odbyło się w ramach funkcjonujących rejonów pomocy wzajemnej. Przybycie pierwszego zastępu ratowniczego nastąpiło po 8 min od momentu zadysponowania.

Działania strażaków

Po dotarciu na miejsce zdarzenia pierwszych zastępów okazało się, że pożar, który rozpoczął się wewnątrz kościoła, szybko rozprzestrzenił się i objął podbitkę oraz część konstrukcji dachowej, a płomienie wydostawały się na zewnątrz przez rozbite witraże.

W pierwszej fazie działań podano dwa prądy wody w natarciu w kierunku wydostających się na zewnątrz płomieni. Działania te okazały się jednak nieskuteczne ze względu na niewystarczający zasięg prądów gaśniczych. Po przybyciu dodatkowych sił i środków podano kolejne trzy prądy wody, a po rozstawieniu drabiny i podnośnika dwa prądy z działek na palącą się konstrukcję dachu i trzeci na konstrukcję dachową od wewnątrz kościoła przez główne wejście. Zaopatrzenie wodne stanowiły dwa hydranty zewnętrzne zlokalizowane 25 m od budynku oraz rzeka Nogat.

Równocześnie z działaniami gaśniczymi trwała ewakuacja mienia kościoła przez lokalnych mieszkańców oraz druhów OSP. Na miejsce akcji zmierzał zastępca pomorskiego komendanta wojewódzkiego PSP oraz grupa operacyjna z KW PSP w Gdańsku. Stanowisko Kierowania KP PSP w Nowym Dworze Gdańskim zorganizowało zabezpieczenie operacyjne rejonu działania, ponieważ większość zastępów została zadysponowana do zdarzenia, bądź brała już udział w akcji. Na czas działań teren powiatu zabezpieczała OSP Marynowy.

Przez główne wejście do wnętrza kościoła wprowadzono linię gaśniczą. Dzięki antresoli możliwe było dotarcie bezpośrednio do miejsca pożaru. Ogniem objęta była również część podbitki na zewnątrz budynku. W początkowej fazie działań dostęp do niej możliwy był tylko z drabiny mechanicznej.

Bezcenna sąsiedzka pomoc

Podczas działań do KDR zgłosił się mieszkaniec okolicy, który zauważył pożar z daleka. Na co dzień zajmował się inspekcjami z drona, dlatego postanowił zaoferować swoją pomoc. Dysponował specjalistycznym bezzałogowym statkiem powietrznym wyposażonym w kamerę termowizyjną

Zadecydowano o wykorzystaniu drona do działań. Podanie skutecznego prądu gaśniczego na ognisko pożaru wskazane przez bezzałogowca wyposażonego w specjalistyczną kamerę termowizyjną pozwoliło zatrzymać jego rozwój i nie dopuścić do ewentualnego przejścia płomieni do dalszej części świątyni. W tym czasie dym wypełniał już wnętrze kościoła.

Wykorzystanie drona pozwoliło KDR na szybsze przeprowadzenie pełnego rozpoznania (360°). Dzięki jego użyciu można było też monitorować z powietrza temperaturę poszycia dachowego. Dostępny był jednocześnie na panelu sterującym podgląd obrazu z termowizji oraz zwykły podgląd z kamery, dzięki temu można było szybko i precyzyjnie zlokalizować ukryte zarzewia ognia pod poszyciem dachowym.

Sprzęt wysokościowy z zamontowaną kamerą termowizyjną podczas działań ratowniczo-gaśniczych ma swoje ograniczenia. Należą do nich między innymi: wysięg, pole pracy, przeszkody architektoniczne i naturalne (nasady drzew, linie energetyczne itp.), ukształtowanie terenu oraz stosunkowo długi czas przestawienia sprzętu. Użycie drona umożliwiło zebranie przez KDR tych samych informacji w znacznie krótszym czasie. Powstało już wiele opracowań o szerokim zastosowaniu dronów, a powyższy przykład pokazuje, że powinno się je wykorzystywać w działaniach ratowniczo- gaśniczych.

Należy jednak pamiętać, że samo posiadanie bezzałogowca nie gwarantuje pełnego sukcesu podczas działań. Istotnym elementem są umiejętności i doświadczenie operatora. Ważne jest, żeby zapewnić odpowiednie szkolenie i trening, który pozwoli na optymalne wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych w PSP.

Pożar opanowany

Po zlokalizowaniu pożaru przystąpiono do dogaszania zarzewi ognia. Za pomocą kamery termowizyjnej umieszczonej na dronie sprawdzono temperaturę elementów obiektu, aby wyeliminować możliwość ponownego zapłonu materiałów. Wykonano otwory rewizyjne, przez które dogaszono się tlące elementy konstrukcji dachowej.

Po ugaszeniu pożaru i ostatecznym dogaszeniu zarzewi ognia strażacy przystąpili do prac rozbiórkowych, demontując nadpalone elementy konstrukcyjne. Oddymiono wnętrze kościoła oraz usunięto nadmiar wody z budynku. Na czas działań ruch na drodze był wstrzymany przez parol policji.

Podsumowanie

Akcja ratowniczo-gaśnicza w obiekcie zakończyła się o godz. 1.00. W działaniach brało udział 14 zastępów PSP oraz siedem zastępów OSP, w sumie 71 strażaków.  Zużyto 30 m3 wody, a powierzchnia zdarzenia obejmowała obszar 100 m2. Na miejscu swoją pracę wykonywały również jednostki Policji.
Szybkość działania pierwszych jednostek ochrony przeciwpożarowej przybyłych na miejsce zdarzenia, doświadczenie oraz umiejętności praktyczne, którymi wykazali się strażacy, zaowocowały przeprowadzeniem skutecznej akcji. Pomimo intensywnego pożaru konstrukcji dachu w pierwszych minutach zdarzenia udało się uratować cały kościół. Wykorzystanie bezzałogowego statku powietrznego pozwoliło KDR na ciągły monitoring sytuacji pożarowej całego budynku, szybsze zlokalizowanie ukrytych zarzewi ognia i doprowadziło do całkowitego ugaszenia pożaru. Pozwoliło również ograniczyć straty. Podjęta przez KDR decyzja o wykorzystywaniu drona należącego do osoby cywilnej okazała się bardzo trafna, ponieważ skróciła czas interwencji i zmniejszyła straty pożarowe do minimum. Nie mając do dyspozycji bezzałogowca, KDR miałby ograniczone pole widzenia kamery termowizyjnej, ze względu na przeszkody w postaci przyległych drzew i budynków. Poszukiwanie ukrytych zarzewi ognia trwałoby dłużej i wiązałoby się z koniecznością przestawienia sprzętu wysokościowego oraz wykonaniem większej liczby otworów rewizyjnych, co spowodowałoby większe szkody. Dlatego dysponowanie do akcji zespołu dronowego PSP (składającego się co najmniej z pilota BSP oraz obserwatora), którego zadaniem jest prowadzenie na potrzeby KDR operacji lotniczych przy użyciu bezzałogowego statku powietrznego, powinno nastąpić jak najwcześniej.

st. kpt. Piotr Woliński jest dowódcą zmiany w JRG 1
Komendy Miejskiej PSP w Elblągu