Wpływ pożaru na skład atmosfery, jakość powietrza oraz klimat

Wpływ pożaru na skład atmosfery, jakość powietrza oraz klimat (Fire influences on atmospheric composition, air quality and climate), A. Voulgarakis, R.D. Field, „Current Pollution Reports” (maj 2015).

Od pradziejów spalanie materii pochodzenia organicznego było skutecznym sposobem pozyskiwania energii potrzebnej człowiekowi w codziennym życiu. Coraz większa świadomość negatywnego wpływu spalania paliw kopalnych na środowisko doprowadziła jednak do rozwoju technologii pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł energii.

Jak wskazują autorzy prezentowanego artykułu, na tym jednak nie kończą się problemy i powiązania pomiędzy procesem spalania i środowiskiem naturalnym. Nie cała materia organiczna spala się bowiem w miejscach do tego przeznaczonych. Przykładem jest pożar lasu, który z jednej strony może wpływać na skład atmosfery (choćby poprzez emitowane substancje), z drugiej strony zaś globalne ocieplenie - do którego nasilenia pożary prawdopodobniej się przyczyniają - sprawia, że łatwiej o pożar lasu. Wyższa temperatura wiąże się z obniżoną wilgotnością materii organicznej. Globalne ocieplenie może też zmieniać roczną sumę opadów na danym terenie.

Autorzy artykułu prezentują przegląd literatury i wyniki badań dotyczących wpływu pożaru na skład atmosfery, jakość powietrza oraz klimat w ujęciu całościowym. Przywołują poprzednie analizy, które posłużyły choćby modelowaniu produktów spalania emitowanych do atmosfery podczas pożarów. Do tych zalicza się dwutlenek węgla, tlenek węgla, związki azotu (tzw. NOX¬) oraz organiczne części lotne, a wśród nich choćby formaldehyd, benzen czy metan. Pod kątem wpływu na atmosferę należy także przeanalizować emitowane ciała stałe, szczególnie cząsteczki węgla, tworzące w powietrzu aerozole.

Nauka opisywała już sposoby szacowania skutków pożarów materii organicznej. Z pomocą przychodziła niejednokrotnie technologia satelitarna oraz gromadzone dane historyczne. Dzięki temu możliwe było oszacowanie emisji CO2 do otoczenia. Naukowcy zajmowali się określeniem wpływu na środowisko także innych produktów spalania niż dwutlenek węgla, w tym wpływu emitowanych cząsteczek węgla. Artykuł stanowi podsumowanie dotychczasowych odkryć i wyników prac badawczych z nieco innego punktu widzenia. Okazuje się, że poszukiwanie i wdrażanie nowych sposobów ochrony przeciwpożarowej lasów mogłoby przyczynić się do walki z globalnym ociepleniem. Artykuł przykuje szczególnie uwagę czytelników zainteresowanych pracami z pogranicza ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

Bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski, mł. kpt. dr inż. Paweł Gromek i mł. kpt. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej