Wpływ konstrukcji butli powietrznej na równowagę strażaków

Wpływ konstrukcji butli powietrznej na równowagę strażaków (Effects of air bottle design on postural control of firefighters), P. Hur, K. Park, K. S. R Rosengren., G.P. Horn, E.T. Hsiao-Wecksler, Applied Ergonomics 48 (2015) 49-55

Według przytoczonych w artykule statystyk w samych tylko Stanach Zjednoczonych dochodzi rocznie do ponad 11 tys. kontuzji wynikających z utraty równowagi i upadku. Wiąże się to z ograniczeniem swobody ruchu przez wymagane prawem środki ochrony indywidualnej i sprzęt, który strażak ma przy sobie podczas działań ratowniczo-gaśniczych.

W swoim poprzednim artykule autorzy skupili się na związku między konstrukcją aparatów ochrony dróg oddechowych (uwzględniając ich masę i wymiary) a sprawnością pokonywania przeszkód na specjalnie przygotowanym torze. Tym razem pod lupę wzięli związek między konstrukcją butli powietrznej a równowagą strażaka stojącego obunóż na ziemi.

Do testów wykorzystano butle aluminiowe o pojemności wodnej ok. 12 dm3 i nominalnym ciśnieniu ok. 150 bar, a także mniejsze butle wykonane z włókna szklanego lub włókna węglowego. Mniejsze pracowały pod wyższym ciśnieniem nominalnym (ok. 310 bar), co pozwalało na podobny czas pracy na jednej butli. Kolejną butlę stworzono na potrzeby testów. Wykonano ją z włókna węglowego, miała średnicę 19,1 cm (standardowa butla z włókna węglowego ma średnicę 14 cm). Aby zapas powietrza odpowiadał w przybliżeniu wcześniej omówionym butlom, zmniejszono jej długość. Zabieg ten pozwolił na obniżenie środka ciężkości butli o 7,6 cm.

W badaniach wzięło udział 24 strażaków w wieku od 21 do 31 lat, wzroście pomiędzy 171 a 185 cm oraz wadze pomiędzy 67 i 105 kg. Każdy z nich miał doświadczenie zawodowe od roku do 14 lat. Podczas badań mieli na sobie ubrania specjalne oraz aparaty powietrzne. Stawali na platformie rejestrującej siły reakcji podłoża na zewnętrzny nacisk. Bodźcem destabilizującym był mechanizm odciągający z określoną siłą i częstotliwością aparat ochrony dróg oddechowych za dolny uchwyt, zlokalizowany na wysokości nadgarstka.

Wnioski dotyczące ergonomii projektowania aparatów ochrony dróg oddechowych oparto na wynikach 10 prób podjętych przez każdego ochotnika w różnych warunkach badania.

Bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski, mł. kpt. dr inż. Paweł Gromek i mł. kpt. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej.