Świadomość sytuacyjna, zanieczyszczenie powietrza w remizach strażackich i przygotowanie do ewakuacji

Identyfikacja wymagań związanych ze świadomością sytuacyjną strażaków w zdarzeniach innych niż pożary z wykorzystaniem ukierunkowanej na cel analizy zadań, Identifying firefighters’ situation awareness requirements for fire and non-fire emergencies using a goal-directed task analysis, Viviana Dos Santos, Changwon Son, Applied Ergonomics 2024, 114

Świadomość sytuacyjna (ang. situation awareness) to zdolność spostrzegania elementów środowiskowych w określonym czasie i przestrzeni, rozumienie ich znaczenia i przewidywanie ich stanu w najbliższej przyszłości. Ma ona duże znaczenie dla skuteczności działań ratowniczych. Autorzy artykułu przyjrzeli się jej w kontekście likwidacji miejscowych zagrożeń. Wzięli pod lupę udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy osobie poszkodowanej, działania związane z występowaniem substancji niebezpiecznych oraz działania poszukiwawczo-ratownicze.

Analizę prowadzono w formie dyskusji w grupach fokusowych – wzięło w nich udział ośmiu strażaków zawodowych. Wyniki pokazały, w jaki sposób strażacy kształtują i rozwijają własną świadomość sytuacyjną, przetwarzając rozmaite sygnały napływające ze środowiska, w którym się znajdują. Artykuł wskazuje obszary, na których strażacy budują świadomość sytuacyjną, co jest istotne w zrozumieniu tego zagadnienia oraz stanowi element szkoleń służb ratowniczych.

Zanieczyszczenie powietrza w remizach strażackich: aktualny stan wiedzy i przyszłe wyzwania, Air pollution inside fire stations: State-of-the-art and future challenges, Karolina Bralewska, International Journal of Hygiene and Environmental Health 2024, 255

Piszą za granicą… polscy naukowcy. Dr inż. Karolina Bralewska z Akademii Pożarniczej w swoim materiale opublikowanym na łamach „International Journal of Hygiene and Environmental Health” wzięła pod lupę zagrożenia, na jakie narażeni są strażacy w jednostkach ratowniczo-gaśniczych. Mowa zaś o zanieczyszczonym powietrzu. Autorka dokonała przeglądu badań w tym zakresie, uwzględniając ich jakość w kontekście ograniczeń czy luk badawczych, które dostrzegła i opisała.

Przeglądowi poddane zostały 32 różne publikacje naukowe, które pojawiły się w międzynarodowej przestrzeni wydawniczej w latach 1987-2023. Jak się okazało, najczęściej badanymi substancjami zanieczyszczającymi były wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, a jakość powietrza sprawdzano najczęściej w szatniach oraz garażach. W artykule wskazane zostały miejsca i sprzęty, które w analizowanych publikacjach identyfikowane były jako stanowiące źródło największej ilości zanieczyszczeń. Znalazły się nim także zalecenia pozwalające uniknąć kontaktu z tymi substancjami lub zminimalizować go.

W podsumowaniu autorka podkreśliła potrzebę zgłębiania wiedzy o zanieczyszczeniach w obiektach pracy strażaków, ich skutkach zdrowotnych oraz pracy nad skutecznymi rozwiązaniami, dzięki którym warunki służby staną się bezpieczniejsze.

Przygotowanie do ewakuacji a niepełnosprawność intelektualna: spostrzeżenia z uniwersyteckich ćwiczeń pożarowych, Evacuation preparedness and intellectual disability: Insights from a university fire drill, Haley Hostetter, M.Z. Naser, Kristina Randall, Pamela Murray-Tuite, Journal of Building Engineering 2024, 84

Autorzy artykułu wykazują, że osoby niepełnosprawne intelektualnie wciąż nie są grupą wystarczająco reprezentowaną w badaniach dotyczących ewakuacji z budynków w sytuacji pożarowej. Chcąc wypełnić tę lukę, zaprezentowali jedną z nielicznych analiz z zakresu ewakuacji z budynku uczelni osób z niepełnosprawnością intelektualną. Aby tego dokonać, zebrano wszystkie dane i określono parametry ewakuacyjne dla omawianej grupy, a następnie zestawiono je z parametrami określanymi dla osób bez tej niepełnosprawności. Przedstawione zostały wnioski z niezapowiedzianych pełnoskalowych ćwiczeń pożarowych oraz wyniki badań ankietowych, w których wzięło udział 18 uczniów z lekką i umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną.

Ćwiczenia ewakuacyjne najpierw prowadzone były w sześciopiętrowym budynku mieszkalnym uczelni, w którym przebywało 148 pełnosprawnych studentów. Rejestrowano je za pomocą kamer, a analiza materiałów filmowych pozwoliła określić kluczowe cechy ewakuacji: czas, szybkość przemieszczania się, wybór wyjścia oraz samo zachowanie w czasie ewakuacji. Badania jasno wykazały różnice w wymienionych aspektach, co potwierdziło przypuszczenia autorów o konieczności doskonalenia projektów budowlanych obiektów, w których przebywają osoby z niepełnosprawnością intelektualną.