Studium interwencyjne zmian w wiedzy z zakresu domowego bezpieczeństwa pożarowego u osób w starszym wieku na terenach miejskich

Studium interwencyjne zmian w wiedzy z zakresu domowego bezpieczeństwa pożarowego u osób w starszym wieku na terenach miejskich (Intervention study for changes in home fire safety knowledge in urban older adults), C. Lehna, M-B. Coty, E. Fahey, J. Williams, D. Scrivener, G. Wishnia, J. Myers,„Burns” (2015), s. 1-7.

Amerykańscy naukowcy zbadali efektywność zastosowania filmów szkoleniowych o bezpieczeństwie pożarowym. Grupą badaną były osoby starsze (w wieku powyżej 50. roku życia), zamieszkujące tereny miejskie. Jak bowiem wskazują statystyki z USA, procentowy udział tej grupy społecznej w całkowitej populacji stale wzrasta. Ponadto osoby w podeszłym wieku są bardziej podatne na zagrożenie pożarowe, z którym mają do czynienia przeważnie we własnym domu.

Badanie składało się z czterech etapów. W pierwszym zebrano podstawowe informacje o osobach badanych: wiek, płeć, rasa i zarobki. Uzupełniono je o wyniki obliczenia wskaźników: patologiczności i bezpieczeństwa. Drugi etap polegał na zaprezentowaniu trwającego 5 min filmu szkoleniowego. W jego trakcie przekazano informacje dotyczące bezpieczeństwa pożarowego w domu, zwłaszcza dobrych praktyk użytkowania kuchni i łazienki, zasad właściwej instalacji czujek dymu, a także aspektów bezpieczeństwa związanych z ogrzewaniem i energią elektryczną. Nie zabrakło wskazówek na temat pierwszej pomocy w obliczu poparzeń. W trzecim etapie przeprowadzono testy wiedzy w zakresie zaprezentowanego uprzednio materiału filmowego. Wyniki testów uzupełniono o rezultaty osobistych wizyt w domach osób starszych, zrealizowanych w ramach czwartego etapu. Miały one na celu praktyczne sprawdzenie wdrożenia informacji z zakresu bezpieczeństwa pożarowego w domu.

Autorzy udowodnili, że na poziom opisywanej wiedzy i praktyczne jej wykorzystanie mają znaczący wpływ takie czynniki, jak: stan zdrowia osoby starszej, liczba czynności wykonywanych przez nią samodzielnie podczas normalnego rozkładu dnia oraz jej zarobki. Badania wykazały, że wraz z wiekiem wzrasta również podatność na zagrożenie pożarowe. Jest to związane między innymi z pogarszaniem się zdolności poruszania się i ogólnym stanem zdrowia. Kolejnym bardzo istotnym przesłaniem płynącym z przeprowadzonych analiz jest wykrycie luki w podejściu do edukacji pożarowej amerykańskiego społeczeństwa. Otóż obecne wysiłki edukacyjne ukierunkowane są na osoby najmłodsze oraz zachęcanie ludności do instalowania domowych czujek dymu. Osoby w starszym wieku zdają się być spychane na dalszy plan. 

Bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski
kpt. dr inż. Paweł Gromek i kpt. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej

Grudzień 2015