Straż pod lupą socjologa

Kim jesteśmy, jacy jesteśmy? Pytania wydają się wręcz trywialne.

PSP jest zawodową, umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt formacją, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Tyle ustawa o PSP, która zaraz po tej lapidarnej definicji przedstawia szereg zadań przypisanych straży pożarnej. W tym samym przepisie pojawia się jeszcze definicja strażaka, czyli funkcjonariusza pożarnictwa, a dalsze wymagania wobec niego określone zostały w kolejnych artykułach. Czy jednak to wyczerpuje odpowiedź na zadane pytania? Pozornie tak.

Zdarza się, że pełniąc służbę w PSP, nie jesteśmy w stanie dostrzec pewnych charakterystycznych dla wszystkich funkcjonariuszy cech. Czasami potrzebne jest obiektywne spojrzenie z zewnątrz, a najlepsze do tego będzie oko socjologa. Z takim zadaniem zmierzył się prof. Jan Maciejewski w swojej monografii „Grupy dyspozycyjne. Analiza socjologiczna”. Wziął w niej pod lupę nie tylko PSP, lecz wszystkie podmioty tworzące system bezpieczeństwa państwa, a zatem także wojsko, policję, państwowe ratownictwo medyczne, a także szeroko pojętych ochotników jak OSP, GOPR czy WOPR.

Socjologia grup dyspozycyjnych - jak pisze autor monografii - to nauka zajmująca się zorganizowanymi strukturami przygotowanymi do szybkiego reagowania, tworzonymi w militarnych, paramilitarnych lub cywilnych systemach w celu wykonywania szczególnych zadań związanych z zapobieganiem lub przezwyciężaniem niebezpieczeństw zagrażających poszczególnym społecznościom lub danemu społeczeństwu i zasobom jego kraju. Każda z omawianych grup ma pewne cechy charakterystyczne, podobnie jak jej członkowie, którzy tworzą określony wzór społeczny. Zachęcam do lektury tego opracowania wszystkich, którzy chcieliby się przekonać, z jakimi cechami powiązani zostali m.in. strażacy.

eM.