Rozpowszechnianie decyzji o ewakuacji na mapie rzeczywistej

Contagion of Evacuation Decision Making on Real Map), S. Iwanaga, A. Namatame, „Mobile Networks and Applications” 21 (2016), s. 206-2014.

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących problematyki podejmowania decyzji o ewakuacji w obliczu zagrożenia o charakterze katastrofy naturalnej. Bazowano przy tym na istotnych rozbieżnościach między teorią a praktyką masowej ewakuacji ludności. O ile bowiem znaczna część symulacji komputerowych zakłada całkowite opróżnianie strefy zagrożenia w obliczu zagrożeń masowych, o tyle obserwacje poczynione podczas wielkiego trzęsienia ziemi w Japonii z 2011 r., dowodzą, że jest to zbyt daleko idące założenie, które nie ma pokrycia w rzeczywistości.

Badania przeprowadzono w oparciu o uwarunkowania ewakuacyjne miasta Kure w Japonii. Dla uproszczenia obliczeń przyjęto, że trzęsienie ziemi o sile ponad 6 st. w skali Richtera nastąpiło w niedzielę, kiedy większość mieszkańców przebywała w domach. Skutkowało powstaniem fali tsunami o wysokości 4 m, która dotarła do wybrzeża 161 min po pierwotnego pierwszych wstrząsach. W konsekwencji wyznaczono strefę zalewową obejmującą tereny położone do wysokości 10 m powyżej poziomu morza. Posiłkując się rejestrami danych statystycznych, oszacowano, że zagrożonych jest 20 177 osób, co stanowiło w przybliżeniu 10 tys. gospodarstw domowych.

Autorzy podzielili badania na dwa zasadnicze etapy. Pierwszy z nich polegał na budowie sieci społecznej zagrożonego miasta. Przyjęto, że gospodarstwo domowe może podjąć decyzję o ewakuacji w przypadku zlokalizowania w określonym liczbowo promieniu od innego gospodarstwa, które taką decyzję podjęło. Do celów badawczych przeanalizowano sytuacje właściwe promieniom 115 m, 173 m oraz 230 m. W drugim etapie do skonstruowanej sieci społecznej zaimplementowano progowy model obliczeniowy. Umożliwiał on zbadanie dystrybucji decyzji o ewakuacji w określonych skokach czasowych dla trzech wartości prawdopodobieństwa powzięcia decyzji o ewakuacji: 0,0, 0,05 oraz 0,1. Dokonano w sumie 100 skoków czasowych dla każdego promienia oddziaływania społecznego, modelując swoistą zarażalność podejmowaniem decyzji o ewakuacji na mapie rzeczywistej. W artykule można znaleźć wykresy ukazujące rozkłady analizowanych zachowań zbiorowych, a także wnioski, które z powodzeniem mogą zostać wykorzystane w procesach planowania ewakuacji ludności w obliczu zagrożeń masowych.

Autorzy: bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski, kpt. dr inż. Paweł Gromek i kpt. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej

styczeń 2017