Protokół flagowy

Drugiego dnia maja, jak co roku, obchodziliśmy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej - święto wprowadzone na mocy ustawy z 20 lutego 2004 r. Warto poznać kilka podstawowych informacji dotyczących flagi państwowej i zasad jej eksponowania.

Wizerunki symboli państwowych, używanych przez instytucje reprezentujące państwo polskie, muszą odpowiadać wzorom określonym w ustawie z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz pieczęciach państwowych. Zasady postępowania z flagą państwową są ściśle określone i mają na celu zapewnienie temu szczególnemu symbolowi polskiej państwowości należytej czci i szacunku.

Flagę w otwartej przestrzeni można eksponować od świtu do zmroku. Jeśli ma ona pozostać na maszcie dłużej lub wywieszona jest na stałe, musi być dobrze oświetlona po zapadnięciu ciemności.

Wielkość flagi powinna być dostosowana do budynku, przed którym ją wywieszamy. Zawsze jednak należy zachować proporcje 5:8. Na okazałym budynku możemy umieścić odpowiednio dużą flagę, pamiętając jednak o tym, by swobodnie powiewała, nie dotykała ziemi (we wnętrzach - podłogi) i nie była narażona na zniszczenie, zerwanie lub upadek. Jeśli jednak flaga zostanie zniszczona, na przykład przez ulewę lub porywisty wiatr, należy ją niezwłocznie zdjąć. O ile nie przedstawia szczególnej wartości historycznej, powinno się ją zniszczyć - na przykład rozdzielając barwy.

Flagę należy wciągać na maszt podczas hymnu energicznie, a czas podnoszenia dostosować do czasu jego wykonania. Wciąganie flagi rozpoczynamy równo z początkiem hymnu i równocześnie z jego końcem powinna być ona umieszczona na maszcie. Flagę z masztu opuszcza się powoli. Poczty sztandarowe podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu oddają honory, pochylając sztandary.

Podczas żałoby narodowej, flagę eksponuje się opuszczoną do połowy masztu - najpierw podnosi się ją na szczyt, a następnie opuszcza do połowy masztu. Jeżeli flagę zdejmujemy, także należy podnieść ją do góry, opuścić, a po wykonaniu tych czynności zdjąć i złożyć. Jeśli flaga eksponowana jest na maszcie skośnym, oznaką żałoby będzie czarna wstęga przymocowana do drzewca.

Zasady stawiania masztów

Maszt stawiamy po prawej stronie wejścia do budynku (lewa strona dla patrzącego na budynek). Dwa maszty (lub więcej) można umieścić wzdłuż fasady budynku lub prostopadle do niej.

Zasady eksponowania flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Flaga Polski to prostokąt podzielony na dwa poziome pasy. Górny - biały powinien być zawsze usytuowany nad czerwonym, choć dopuszcza się również wieszanie flagi pionowo.

Flaga zawsze wciągnięta na samą górę masztu      
Flaga zawieszona pionowo - pas biały usytuowany z lewej strony dla patrzącego lub przy drzewcu
Zasady eksponowania flagi Rzeczypospolitej Polskiej z innymi flagami

Wśród flag zajmujących to samo miejsce w hierarchii (np. flagi państwowe, flagi województw) pierwszeństwo ma zawsze flaga gospodarza. Zatem w Polsce wśród flag innych państw flaga RP powinna zajmować pozycję uprzywilejowaną, przy zachowaniu zasady, że wszystkie maszty są jednakowej wysokości, a flagi tej samej wielkości. Symbole państwowe innych państw należy traktować z takim samym szacunkiem, jakiego oczekujemy od innych wobec polskich symboli państwowych. Flaga Polski powinna być podnoszona jako pierwsza i opuszczana jako ostatnia.

Flaga Unii Europejskiej nie ma statusu flagi państwowej, jest klasyczną flagą organizacji międzynarodowej, niższą w hierarchii niż flaga państwowa. Nie ma zatem - i mieć nie może - pierwszeństwa przed flagą jakiegokolwiek państwa stowarzyszonego.

Na terenie Polski flagi polskich samorządów mają pierwszeństwo przed flagami zagranicznych jednostek terytorialnych tego samego rzędu.

Zasady eksponowania większej liczby flag uzależnione są od tego, czy jest to grupa parzysta czy nieparzysta. Przyjmuje się w nich, podobnie jak w heraldyce, zasady opisu z punktu widzenia osoby trzymającej flagę lub od strony budynku, przed którym stoją maszty flagowe. W objaśnieniach stosować będziemy zatem prawą heraldyczną.

Jeśli eksponowana jest parzysta liczba flag, honorowe miejsce znajduje się po prawej stronie (lewa dla patrzącego) i od tego miejsca do lewej umieszcza się kolejne flagi w hierarchii. Jeśli mamy do czynienia z liczbą nieparzystą, najważniejsze miejsce znajduje się w środku, drugie po prawej (lewej dla patrzącego), trzecie po lewej, następne kolejno według podanej zasady, prawa, lewa…

Flagi umieszczamy zgodnie z następującą hierarchią: 1) flaga Rzeczypospolitej Polskiej, 2) flaga innego państwa, 3) flaga województwa, 4) flaga powiatu, 5) flaga gminy, 6) flaga Unii Europejskiej, 7) flaga organizacji ogólnopolskiej, 8) flaga organizacji międzynarodowej, 9) flaga służbowa, 10) flaga firmowa, 11) flaga okolicznościowa.

W tym przypadku eksponujemy flagi w kolejności zgodnej z opisaną wyżej hierarchią: flagę Polski, województwa wielkopolskiego, Poznania i Unii Europejskiej.

Kiedy eksponujemy flagi innych państw, ich kolejność po fladze Polski wyznaczamy alfabetycznie (według nazw tych państw w języku polskim, angielskim, francuskim lub innym, zależnie od okoliczności).

W przedstawionym przykładzie parzystą liczbę flag państwowych eksponujemy, rozpoczynając od prawej (lewej dla patrzącego) flagą Polski, a następnie w kolejności alfabetycznej (w języku polskim): Niemiec, Szwecji i Włoch.

Przy ustawieniu liczącym ponad pięć masztów flagowych polska flaga państwowa może być umieszczona na obu skrajnych pozycjach.

W polskim protokole dyplomatycznym istnieje możliwość kurtuazyjnego ustąpienia pierwszeństwa fladze gościa (przed flagą gospodarza). Zasada ta dotyczy jednak tylko eksponowania flag we wnętrzach budynków. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że gość zawsze stoi po prawej stronie gospodarza, ustąpienie miejsca jego fladze spowoduje, że flagi znajdą się za plecami przedstawicieli danego państwa.

Flagi skrzyżowane

W sytuacji, gdy eksponujemy skrzyżowane flagi, ważniejsza w hierarchii powinna znajdować się po stronie prawej (lewej dla patrzącego), a jej drzewce powinno być umieszczone przed drzewcem drugiej flagi.

Na zakończenie należy przypomnieć, że otaczanie flagi należytą czcią jest prawem
i obowiązkiem każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich organów państwowych, instytucji i organizacji. To przejaw szacunku dla polskiej historii oraz wszystkich bohaterów, którzy oddali życie za biało-czerwoną.

Tatiana Sokołowska jest ekspertem etykiety w biznesie i polityce, autorką wielu programów szkoleniowych w zakresie dress code’u, savoir vivre’u protokołu dyplomatycznego oraz wystąpień publicznych. Doradza w kreowaniu biznesowego wizerunku w radiu i telewizji

Data publikacji: maj 2015.