Postrzeganie ryzyka pożarowego i ewakuacja z budynków: punkt widzenia laików, ofiar pożarów i ekspertów

(Fire risk perception and building evacuation by vulnerable persons:Points of view of laypersons, fire victims and experts), M. Tancogne-Dejean, P. Laclémence, „Fire Safety Journal” 80 (2016), s. 9-19.

Francuscy naukowcy przeprowadzili badania polegające na określeniu różnic w postrzeganiu ryzyka pożarowego podczas ewakuacji z budynków. Ich głównym kierunkiem było zdobycie wiedzy pozwalającej na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa użytkowników o ograniczonej zdolności poruszania się (głównie osób starszych).

Stworzono trzy grupy respondentów: laików (osoby starsze, w wieku 57-81 lat), ekspertów i ofiary pożarów (z Francuskiego Stowarzyszenia Ofiar Poważnych Oparzeń). Odpowiadali oni na pytania otwarte lub pytania wielokrotnych odpowiedzi.

Wyniki badań pozwoliły na określenie struktury czynników wpływających na postrzeganie ryzyka. Były to: rzeczywiste ryzyko, klimat bezpieczeństwa, czynniki osobowe, kontekst społeczny życia codziennego, środowisko ratownicze (rola personelu, obecność i wizerunek strażaków), infrastruktura (znajomość infrastruktury prywatnej, znajomość infrastruktury publicznej, wystrój wnętrz i jego zmienność).

W artykule szczegółowo opisano każdy z tych czynników i najciekawsze wnioski z badań. Pokazały one, że postrzeganie ryzyka bazuje w głównej mierze na trzech elementach: ludziach - otoczeniu - ryzyku (w odniesieniu do zagrożenia). Niezwykle istotne w niniejszym kontekście okazało się zaufanie, które odnosiło się do organizacji (instytucji, zakładu itp.), innych osób, a także wiara we własne siły. Samo postrzeganie ryzyka charakteryzuje się wysokim subiektywizmem.

Autorzy dokładnie uzasadniają przytoczone powyżej tezy. Nakreślają tym samym wiele kierunków dalszych badań. Artykuł ten daje możliwość bezpośredniego zaczerpnięcia wniosków z badań w procesie tworzenia własnych procedur bezpieczeństwa, planów ewakuacji oraz prób organizacji ewakuacji, ma więc dużą wartość praktyczną.

Bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski, kpt. dr inż. Paweł Gromek i kpt. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej

luty 2016