Naukowe podpalanie

Strażacy, leśnicy i naukowcy spotkali się 17 marca w lubuskim Łagowie na konferencji naukowej „Ogień a gospodarka leśna i ochrona przyrody”.

Była to okazja do wymiany wiedzy i poglądów na temat współpracy służb, zwieńczona sformułowaniem kilku wniosków. Znalazły się wśród nich postulaty nowelizacji i zebrania w jeden akt prawny rozproszonych przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej lasów, zwiększenia bezpieczeństwa pożarowego w lasach prywatnych oraz współpracy obu służb w modernizacji i rozwoju sieci łączności. Podniesiona została też problematyka szkoleń dla strażaków z zakresu nowoczesnych technologii w prewencji pożarów lasów czy umiejętności korzystania z map cyfrowych, a także kwestia funkcjonalności kupowanego sprzętu strażackiego do gaszenia pożarów lasów (samochodów z napędem terenowym). Zaakcentowano wagę prewencji społecznej, jako jednej z najskuteczniejszych metod ochrony lasów przed pożarem, a także potrzebę organizacji wspólnych ćwiczeń oraz stworzenia wspólnej bazy sprzętu i środków gaśniczych.

Przewodnim tematem konferencji było jednak poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy pożar może mieć pozytywny wpływ na środowisko leśne i czy ogień można wykorzystać do ochrony roślin i niektórych zwierząt. Doświadczenia innych krajów europejskich pokazują, że tak. Naukowcy i praktycy z Niemiec, Szwecji i Hiszpanii przekonywali, że celowe wypalanie np. wrzosowisk oprócz ich wykaszania czy prowadzenia wypasu bydła lub owiec jest metodą ich ochrony przed ekspansją mniej pożądanych gatunków, sprzyja także zachowaniu różnorodności biologicznej. Oczywiście pod warunkiem zachowania ściśle określonych zasad, np. wypalania niewielkich obszarów w porze roku zapewniającej odpowiednio wysoką wilgotność podłoża – aby nie dopuścić do powstania zbyt dużych szkód. W Polsce jak dotąd to niepraktykowany sposób. Przeprowadzone drugiego dnia konferencji kontrolowane wypalanie wrzosowiska 5,5 ha w nadleśnictwie Przemków (woj. dolnośląskie) ma służyć sprawdzeniu skuteczności tej metody w odmładzaniu roślin. Warto podkreślić, że praktyka kontrolowanego wypalania jest zgoła czymś innym niż wypalanie traw czy nieużytków przez osoby prywatne. Nie należy jej także mylić ze znaną strażakom metodą celowego wykorzystania ognia jako taktyki walki z pożarem lasów.

Konferencja zorganizowana przez Lasy Państwowe we współpracy z Państwową Strażą Pożarną spotkała się z dużym zainteresowaniem. Wzięli w niej udział m.in: Stanisław Rakoczy – podsekretarz stanu w MSW, Janusz Skulich – dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczenstwa, komendant główny PSP gen. brygadier Wiesław Leśniakiewicz wraz z zastępcami – nadbryg. Gustawem Mikołajczykiem i nadbryg. Piotrem Kwiatkowskim, komendanci wojewódzcy PSP i komendanci strażackich szkół, dyrektor generalny LP Adam Wasiak oraz prof. dr hab. Ryszard Szczygieł – kierownik Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej Lasu Instytutu Badawczego Leśnictwa.

Do celu i przebiegu eksperymentu powrócimy w jednym z najbliższych numerów.

A.Ł.
fot. Anna Łańduch