Można na was liczyć

Polscy strażacy w 2016 r. udowodnili, że w pełni zasługują na wysokie zaufanie społeczne, którym są obdarzani. Powinno to stanowić powód do uzasadnionej satysfakcji oraz motywację do jak najlepszej ofiarnej służby.

Wszystkie zadania, zarówno zaplanowane, jak i nieprzewidziane, zostały przez Państwową Straż Pożarną, często we współdziałaniu z druhami ochotnikami, wykonane w sposób właściwy i profesjonalny. Wielkim sukcesem naszych służb, w którym duży udział mieli strażacy, było zapewnienie bezpieczeństwa i prawidłowego przebiegu Światowych Dni Młodzieży, Szczytu NATO w Warszawie, uroczystości 1050-lecia Chrztu Polski, dużych zgromadzeń patriotycznych oraz imprez masowych o różnorakim charakterze. Wysoka ocena postawy i działań funkcjonariuszy oraz wdzięczność obywateli i uczestników ważnych wydarzeń 2016 r. odbywających się na terenie Polski najlepiej świadczą o dobrej kondycji służb odpowiedzialnych za nasze bezpieczeństwo.

Wymagało to zaangażowania i wysiłku komendantów wszystkich szczebli, rządu i kierownictwa MSWiA, ale przede wszystkim strażaków, odpowiedzialnych za powierzone im konkretne zadania. Realizacji tych bieżących obowiązków towarzyszyły przy tym konieczne, ale wprowadzane w sposób ewolucyjny modyfikacje mające na celu udoskonalenie systemu ochrony przeciwpożarowej i podniesienie jego sprawności.

W ramach troski o właściwy rozwój i doskonalenie kadr w Państwowej Straży Pożarnej zostały przygotowane i wdrożone nowe programy doskonalenia zawodowego, obejmujące kadrę dowódczą i ratowników w zakresie taktyki i dowodzenia, logistyki i prewencji pożarowej. Wprowadzone zasady organizacji doskonalenia zawodowego w Państwowej Straży Pożarnej ułatwiają kompleksowe rozwiązania w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr strażackich.

W Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie, kształcącej wyższą kadrę oficerską i dowódczą na poziomie strategicznym dla PSP, utworzony został nowy kierunek studiów podyplomowych: bezpieczeństwo energetyki jądrowej. Będą się na nim kształcić specjaliści od zarządzania bezpieczeństwem energetyki jądrowej, ze szczególnym uwzględnieniem ratownictwa i bezpieczeństwa pożarowego w sytuacjach zagrożeń radiologicznych.

Obiekty strażackie coraz częściej kojarzą się społeczeństwu nie tylko z czerwonymi samochodami wyjeżdżającymi na ratunek, gdy zdarzy się nieszczęście, ale także z ośrodkami edukacyjno-kulturalno-informacyjnymi służącymi lokalnym społecznościom. Wiele jednostek straży pożarnej podejmuje różnorodne inicjatywy społeczne. Niezwykle cenne są m.in. otwierane w wielu miejscach sale edukacyjne dla dzieci i młodzieży, które pozwalają zmienić szkolne wycieczki do straży w ważny element kształcenia, uzupełniający system edukacji szkolnej. Państwowa Straż Pożarna w 2016 r. zorganizowała kilka konkursów z zakresu wiedzy o ochronie przeciwpożarowej przeznaczonych dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Strażacy uczestniczą również w ćwiczebnych alarmach ewakuacyjnych, które co roku powinny odbywać się w każdej szkole.

W ramach odblokowywania dróg awansu i optymalnego zarządzania zasobami kadrowymi zwiększyliśmy szanse młodszych, ale już doświadczonych, zdolnych i ambitnych oficerów na sprawowanie funkcji komendanckich i dowódczych w Państwowej Straży Pożarnej. Zmiany kadrowe połączone z wykorzystaniem doświadczenia zawodowego funkcjonariuszy dobrze wpływają na konkurencyjność kadrową w formacji i jakość wykonywanych przez nią zadań ustawowych.

Oprócz zadań wykonywanych na terenie kraju Państwowa Straż Pożarna w minionym roku prowadziła również współpracę międzynarodową. W ramach bilateralnej współpracy z Republiką Białorusi i utworzonej wcześniej Polsko-Białoruskiej Międzyrządowej Komisji Koordynacyjnej ds. Współpracy Transgranicznej powołana została podkomisja ds. ratownictwa i ochrony ludności w warunkach nadzwyczajnych zagrożeń. Obecnie trwają prace zmierzające do ratyfikacji umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Białorusi o współpracy w dziedzinie zapobiegania katastrofom, klęskom żywiołowym i innym poważnym wypadkom oraz usuwania ich następstw. 22 września 2016 r. został podpisany plan współpracy Państwowej Straży Pożarnej z niemiecką Federalną Agencją Pomocy Technicznej (THW) na lata 2016-2017, obejmującej udzielanie wzajemnej pomocy oraz prowadzenie ćwiczeń i szkoleń na potrzeby ratownictwa i ochrony ludności.

Nawet najlepiej wyszkoleni ratownicy nie są w stanie prowadzić skutecznych i sprawnych działań bez odpowiedniego sprzętu.

Dokonaliśmy zmian w sposobie przekazywania dotacji z budżetu państwa jednostkom ochotniczych straży pożarnych. Koordynacja rządowego wsparcia w zaspokajaniu potrzeb OSP została powierzona komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie równomiernego rozwoju systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie całego kraju oraz zapewnienie spójności ze środkami pochodzącymi z innych źródeł budżetowych. Pozwoli to również na realne wzmocnienie poszczególnych jednostek ochrony przeciwpożarowej, odgrywających ważną rolę w niesieniu szybkiej i skutecznej pomocy osobom poszkodowanym. Według dotychczasowych zasad dysponowania środkami budżetowymi dla OSP państwo rezygnowało w istocie z jakiegokolwiek wpływu na sposób i celowość ich wykorzystania, zdając się we wszystkim na Zarząd Główny OSP. Wbrew wcześniejszym opiniom obrońców tamtej metody nowe zasady przyniosły już w pierwszym roku ich stosowania pozytywne efekty. Świadczą o tym liczne podziękowania ze strony jednostek OSP z terenu całego kraju kierowane do komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zagwarantowana w budżecie państwa na 2016 r. kwota 36 mln zł, która została zwiększona o 3,5 mln zł w stosunku do projektu budżetu przygotowanego na ten rok przez rząd PO-PSL, umożliwiła zawarcie 5239 umów z jednostkami OSP na dofinansowanie zakupu wyposażenia i sprzętu pożarniczego, zakupów inwestycyjnych, w tym przede wszystkim samochodów ratowniczo-gaśniczych, a także tradycyjnych międzynarodowych zawodów pożarniczych, obozów młodzieżowych drużyn pożarniczych i turniejów wiedzy pożarniczej. W ustawie budżetowej na 2017 r. kwota dofinansowania dla jednostek OSP dzięki staraniom kierownictwa MSWiA została zwiększona do 39 mln zł.

Jednostki ochotniczych straży pożarnych włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego otrzymały w 2016 r. dofinansowanie z budżetu państwa w wysokości 73 mln zł. Montaż finansowy łączący środki pochodzące z różnych źródeł, wskazanych wyżej rozdziałów budżetowych, wkładu finansowego samorządów, ustawowych odpisów od środków ubezpieczeniowych, Funduszu Ochrony Środowiska, dofinansowania ze strony Lasów Państwowych oraz sponsorów indywidualnych pozwolił w minionym roku na zakup 171 samochodów pożarniczych. Ponadto jednostki ochotniczych straży pożarnych zasiliły 253 używane, ale sprawne samochody strażackie wycofywane z jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP.

W 2016 r. na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej zostało zakupionych 108 samochodów ratowniczo-gaśniczych i specjalnych. Realizowane były 92 inwestycje budowlane polegające na budowie, modernizacji i renowacji obiektów PSP, na które przeznaczona została kwota 42,6 mln zł. Z powyższej liczby 26 inwestycji zostało już zakończonych.

Nowe możliwości w zakresie zakupów nowoczesnego wyposażenia dla Państwowej Straży Pożarnej otwierają projekty z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz uchwalona przez Sejm tzw. ustawa modernizacyjna na lata 2017-2020.

Zawarte już dwie umowy na dofinansowanie projektów: Usprawnienie systemu ratownictwa w transporcie kolejowym - etap I i Zwiększenie skuteczności prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych o łącznej wartości ponad 343 mln zł oraz przewidywana umowa na realizację projektu Usprawnienie systemu ratownictwa w transporcie drogowym - etap IV na kwotę 200 mln zł pozwolą na znaczące doposażenie jednostek systemu ratowniczo-gaśniczego w samochody ratownictwa technicznego, samochody ratownicze do działań na szlakach kolejowych, trenażery do prowadzenia akcji ratowniczych podczas katastrof kolejowych, pojazdy do ratownictwa wysokościowego, pompy do substancji chemicznych, agregaty prądotwórcze, symulatory i specjalistyczny sprzęt techniczny.

W ramach rządowego programu modernizacji służb mundurowych na lata 2017-2020 zaplanowane zostały w Państwowej Straży Pożarnej 52 inwestycje budowlane, polegające na budowie, rozbudowie i modernizacji obiektów komend powiatowych i jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej na łączną kwotę prawie 400 mln zł, zakup sprzętu transportowego na łączną kwotę ponad 300 mln zł oraz wyposażenia osobistego i ochronnego funkcjonariuszy na blisko 123 mln zł. Na podwyżki wynagrodzeń funkcjonariuszy i pracowników cywilnych, które będą realizowane w dwóch transzach - od 1 stycznia 2017 r. i od 1 stycznia 2019 r. przeznaczona została kwota ponad 760 mln zł. W 2020 r. podwyżki te wraz z nagrodą roczną spowodują wzrost wynagrodzeń o 13,6% w stosunku do 2016 r., tj. średnio o 609 zł na jednego funkcjonariusza. Wynagrodzenia pracowników cywilnych Państwowej Straży Pożarnej od 1 stycznia 2017 r. wzrosną średnio o 250 zł na etat, a od 1 stycznia 2019 r. o kolejne 300 zł. W 2017 r. na realizację zadań przewidzianych w programie modernizacyjnym wydatkowanych zostanie ponad 300 mln zł, a łącznie w latach 2017-2020 kwota ta wyniesie 1 mld 723 mln zł. Przy sprawnym, uczciwym i gospodarnym wydatkowaniu środków finansowych w ramach wymienionych wyżej projektów europejskich oraz ustawy modernizacyjnej w latach 2017-2020 możliwy będzie zakup dla Państwowej Straży Pożarnej i jednostek OSP prawie tysiąca nowych samochodów strażackich. Połowa z nich trafi do PSP, a połowa do OSP.

W 2017 r. będziemy kontynuowali wysiłki na rzecz porządkowania i usprawniania sfery ratownictwa i ochrony ludności. Znajdą swój rządowy i sejmowy finał trwające już prace nad projektem ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Współczesne zagrożenia cywilizacyjne powodowane przez człowieka oraz inne zagrożenia, nie tylko ze strony sił natury, czynią realizację tego punktu programu Prawa i Sprawiedliwości i rządu pani premier Beaty Szydło zadaniem o szczególnie ważnym charakterze.

Dziękuję komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej, komendantom wojewódzkim, miejskim, powiatowym, komendantom szkół pożarniczych, wszystkim funkcjonariuszom i pracownikom cywilnym Państwowej Straży Pożarnej oraz druhnom i druhom ochotniczych straży pożarnych za profesjonalną, uczciwą i ofiarną pracę i służbę na rzecz bezpieczeństwa państwa i obywateli. Wasze zawodowe i wolontarystyczne zaangażowanie sprawia, że nikt w naszym kraju nie pozostaje bez ratunku i pomocy w sytuacjach zagrożenia, które zdarzają się niestety każdego dnia. W niebezpieczeństwie i nieszczęściu, które spotykają wielu z nas zawsze można na was liczyć. Sprawni i ofiarni strażacy, nowoczesny sprzęt i dobrze zorganizowany system ratowniczo-gaśniczy to podstawowe warunki skuteczności w działaniach niosących pomoc drugiemu człowiekowi. Trzeba nieustannie troszczyć się o wszystkie te aspekty. Będziemy to wspólnie czynić w 2017 r. i w latach następnych. Proszę o dalszą sumienną, cierpliwą, ofiarną, odważną, ale i rozważną służbę na rzecz społeczeństwa, abyśmy wszyscy mogli w naszej Ojczyźnie cieszyć się niezmiennie bezpieczeństwem i zdrowiem.

Sekretarz Stanu w MSWiA

luty 2017