• Tłumacz języka migowego
Rzut oka Marta Giziewicz

Jest ustawa o OSP!

10 Stycznia 2022

Wokół ustawy o ochotniczych strażach pożarnych było gorąco już od wielu miesięcy. Prace nad projektem trwały długie godziny, a potem proces legislacji przyprawiał twórców i samych zainteresowanych o drżenie rąk. Ale w końcu jest.

Pamiętna chwila w Sejmie

Czwartek 2 grudnia przejdzie do historii. Na sali posiedzeń Sejmu odbyło się głosowanie za przyjęciem projektu ustawy o OSP. Udział w głosowaniu wzięło 438 posłów i posłanek, 437 zagłosowało za, a jedna osoba wstrzymała się od głosu. Nie było głosów sprzeciwu.

Po odczytaniu wyniku głosowania przez marszałek Sejmu Elżbietę Witek podniosły się oklaski. „Witamy panów komendantów z komendantem głównym Państwowej Straży Pożarnej” - powiedziała Elżbieta Witek do obecnych komendanta głównego PSP nadbryg. Andrzeja Bartkowiaka oraz jego zastępców nadbryg. Adama Koniecznego i nadbryg. Krzysztofa Hejduka. Zebrani powstali, by w ten sposób przywitać ich i pogratulować im sukcesu. Szefowie strażaków byli uradowani przebiegiem spraw i wynikiem głosowania.

W poniedziałek 27 grudnia prezydent RP Andrzej Duda podpisał ten pierwszy w historii akt prawny w randze ustawy, regulujący kompleksowo organizację i funkcjonowanie OSP.

Świadczenie, odszkodowanie, rekompensata

Ustawa o OSP jest ważna dla strażaków ochotników, ponieważ znacząco wzmacnia ich rolę oraz prawnie reguluje organizację i funkcjonowanie ich jednostek. Wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska, realizując postulat wprowadzenia świadczenia ratowniczego w wysokości 200 zł miesięcznie dla ochotników biorących czynny udział w działaniach ratowniczych. Będzie ono wypłacane z budżetu państwa po osiągnięciu przez mężczyznę 65., a przez kobietę 60. roku życia. Aby je otrzymać, należy przez co najmniej 25 lat w przypadku mężczyzn i 20 lat w przypadku kobiet brać czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych. Przy naliczaniu okresu czynnego uczestnictwa nie będzie wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w OSP.

Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych reguluje również kwestie odszkodowań dla strażaków-ratowników OSP i ich rodzin w sytuacji uszczerbku na zdrowiu lub śmierci strażaka-ratownika OSP albo też poniesienia szkody w mieniu w związku z udziałem w działaniach ratowniczych. Odpowiednie świadczenia będzie mógł również otrzymać strażak-ratownik OSP, gdy dozna uszczerbku na zdrowiu lub poniesie szkodę w mieniu w drodze do siedziby OSP po zaalarmowaniu przez stanowisko kierowania PSP.

Strażak ratownik OSP, który będąc dysponowany przez Państwową Straż Pożarną do działań ratowniczych lub akcji ratowniczych, dozna uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku, będzie mógł wnioskować o rekompensatę pieniężną za czas niezdolności do pracy, za który nie zachował prawa do wynagrodzenia, nie otrzymał zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie odrębnych przepisów.

Kierowca OSP, legitymacja, odznaczenia

Ustawa wprowadza też możliwości pełnienia funkcji kierowcy przez strażaków-ratowników OSP po przekroczeniu przez nich 65. roku życia. Warunkiem jest posiadanie aktualnych badań lekarskich dopuszczających do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych. Ponadto stwarza ułatwienia w zakresie dopuszczenia do kierowania jednostkami pływającymi na wodach śródlądowych o długości kadłuba do 7,5 m oraz mocy silnika do 20 kW.

Pozostałe rozwiązania zawarte w ustawie o OSP to m.in.: wzmocnienie ochrony prawnej druhów ochotników oraz wprowadzenie legitymacji strażaka ochotnika, która pozwoli na korzystanie ze zniżek. Ponadto szczególnie zasłużeni i wyróżniający się druhowie OSP będą mogli zostać wyróżnieni odznaczeniem - Krzyżem św. Floriana. Będzie je nadawał prezydent RP. Specjalne wyróżnienie nadawane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji w postaci Odznaki Świętego Floriana „Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej” otrzymają strażacy OSP oraz członkowie młodzieżowych drużyn pożarniczych, którzy wzorowo wykonują swoje obowiązki.

Pojawi się również możliwość rozliczenia przez jednostki OSP kosztów dostaw energii elektrycznej według najkorzystniejszej taryfy.

Więcej na temat nowej ustawy w rozmowie z nadbryg. Adamem Koniecznym (dział W ogniu pytań)

MG

Ochotnicy o ustawie

Piotr Goździak, prezes OSP w Serokomli

Jestem kolejnym pokoleniem w rodzinie, które zasiliło szeregi strażaków ochotników. W OSP działał mój dziadek, ojciec zaś jest obecnie członkiem seniorem.

Według mnie projekt ustawy o ochotniczych strażach pożarnych to szansa dla ich członków - szczególnie tych, którzy biorą bezpośredni udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych. Wcześniejsze, kilkakrotnie już obiecywane świadczenia stały się wreszcie faktem.

Szkoda, że zaniechano zapisów o utworzeniu jednostek ratowniczo-gaśniczych OSP, które na wzór JRG PSP byłyby łącznikiem między gminą a naszym stowarzyszeniem. Dotychczas rolę takiego łącznika pełniła jednostka operacyjno-techniczna, potocznie zwana JOT. Osobowość prawna, którą nadał nam sąd rejestrowy, daje nam niezależność funkcjonowania, zgodnie ze statutem, który sami ustalamy i sami możemy go zmienić.

Beata Bielińska, prezes OSP w Grabówcu

Działam w OSP w Grabówcu od 2003 r. i drugą już kadencję pełnię funkcję prezesa.

Ta długo wyczekiwana ustawa jest bardzo potrzebna, gdyż wynikające z niej regulacje o stowarzyszeniach i ustawy o ochronie przeciwpożarowej wymagały odświeżenia i nowelizacji. Jak każdy tego typu dokument, na pewno nie jest doskonała, gdyż problematyczne jest/będzie udowodnienie liczby i okresu wyjazdów do dodatku do emerytury, nie do końca też wiadomo, czy środki na szkolenia zostały zabezpieczone zarówno w gminach jak i w PSP. Jednak bądźmy dobrej myśli, może interpretacja i wdrożenie w życie zapisów w ustawie nie przysporzą nam kłopotów.

Ustawa ma wiele zalet. Pochyla się nad problemami i potrzebami druhów przez wprowadzenie dodatku do emerytury dla czynnych strażaków ochotników, większy zakres ubezpieczenia ochotników, czyli objęcie ich ochroną w drodze na akcję, wprowadzenie przywilejów i legitymacji, szkolenia BHP i inne płatne przez PSP lub gminę, umundurowanie druhów i szkolenia równorzędne ze strażakami PSP. Słyszę również pozytywne opinie od znajomych druhów.

W mojej jednostce ubolewamy jednak nad tym, że nie pozostawiono zapisu z projektu ustawy dotyczącego zniesienia podziału na KSRG i „gorszą resztę”, w której się niby znajdujemy. Rozróżnienie ze względu na wyposażenie, specjalności oraz zasób osób przeszkolonych niwelowałby sztuczny podział na „lepsze” i „gorsze” jednostki, bo ciągle słyszymy, że pierwszeństwo wyjazdu mają jednostki z KSRG, co dla nas jest nie do końca logiczne i zrozumiałe. Przez lata gotowość jednostek nienależących do systemu KSRG bardzo się poprawiła i uważamy, że to kryterium powinno być kolejnym punktem do zmiany w najbliższej przyszłości.

Tadeusz Bielicki, prezes OSP Kieźliny

W OSP Kieźliny działam od 1980 r. Zaczynałem jako kierowca, obecnie pełnię funkcję prezesa. W początkach mojego działania jako ochotnika wyjeżdżaliśmy głównie do palących się traw oraz słomy. Gasiliśmy za pomocą tłumic i łopat. Przez 40 lat dużo się zmieniło. Dziś nasza jednostka posiada trzy pojazdy gaśnicze oraz zabytkowego Stara z 1971 r. Mamy na koncie dużo wyjazdów, rocznie ponad 100.

W tym roku skończyłem 65 lat  i według ustawy z 24 sierpnia 1991 r. nie mogłem uczestniczyć w akcjach ratowniczo-gaśniczych. Bardzo ucieszyłem się z informacji, że zapis nowej ustawy o OSP dopuszcza osoby takie jak ja do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych, oczywiście pod warunkiem posiadania aktualnych badań lekarskich.

Kilka lat temu miałem zaszczyt rozmawiać z Waldemarem Pawlakiem o dodatku do emerytury dla ochotników. Obiecał wówczas, że będzie się starał, aby ustawa weszła w życie.

Myślę, że dzięki nowej ustawie wielu druhów w moim wieku będzie dalej uczestniczyło w akcjach ratowniczo-gaśniczych w swoich gminach i pomagało strażakom zawodowym. Moje osobiste doświadczenia staram się przekazywać innym druhom, chętnie służę im pomocą.

Łukasz Szeszko, prezes OSP Jelenia Góra

Od 3 lat jestem prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Jeleniej Górze. Ustawa o OSP, którą zaproponował polski rząd wraz z Komendą Główną PSP jest ukłonem w stronę ochotników i wyrazem szacunku dla nich - ramię w ramię wraz ze strażakami PSP stają wszak do walki z zagrożeniami w codziennych działaniach bojowych.

Konsultacje komendanta głównego PSP z ochotnikami w remizach na terenie całego kraju były czymś niespotykanym, tak naprawdę wspólnie nanosiliśmy zmiany już w fazie projektowej.

Ustawa wprowadza uregulowania dotyczące dodatku emerytalnego dla druhów z długim stażem, co jest podziękowaniem za czas poświęcony społeczeństwu w trakcie wieloletniej pracy. Uregulowane zostały również kwestie związane z odszkodowaniami dla ochotników i ich rodzin oraz wiele innych spraw, dotąd nie ujęte w żadnych przepisach. Co do wad ustawy, to ciężko na tę chwilę stwierdzić, czas pokaże.

Podsumowując: ustawa to milowy krok w stronę lokalnych społeczników - strażaków, osób, które pomagają z pasji i chęci niesienia pomocy bliźniemu.

Marta Giziewicz Marta Giziewicz

Marta Giziewicz jest redaktorką i dziennikarką, autorką powieści, pracuje w "Przeglądzie Pożarniczym" od 2020 r.

do góry