Długa droga na szczyt

„Pamięć jest naszym spoiwem, powodem istnienia, wrażliwością, nawet naszym działaniem” - jak stwierdził Luis Buñuel. Dlatego wciąż warto wracać do przeszłości, do tego, co konstytuuje tożsamość. Świetną okazją ku temu była konferencja „30 lat Państwowej Straży Pożarnej naszą drogą do Europy”, która odbyła się 21 i 22 października w Szkole Głównej Służby Pożarniczej.

W tym i przyszłym roku funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej mają wiele okazji do refleksji na temat początków naszej formacji, świętując 30-lecie uchwalenia ustaw „strażackich” (1991 r.) i powstania PSP (1992 r.). Jednym z wielu organizowanych z tej okazji wydarzeń, objętych patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy, była konferencja, którą przygotowała SGSP wraz z Komendą Główną PSP.

Jednak jubileusz 30-lecia PSP to nie jedyna rocznica godna uczczenia. W tym roku mija również 50 lat wyższego szkolnictwa pożarniczego w Polsce, 40 lat od wybuchu strajku podchorążych w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej i 30 lat od powstania samorządu studenckiego w SGSP. Nie mogło zatem zabraknąć podczas październikowej konferencji powrotu do tych - można powiedzieć - epokowych wydarzeń. Tematów do dyskusji, refleksji, omówień i podsumowań zatem nie zabrakło.

Chlubna historia

W kwietniu 1991 r. zespół ekspertów z dziedziny prawa i administracji, wspólnie z przedstawicielami środowiska pożarniczego, rozpoczął pracę nad projektami dwóch ustaw: o ochronie przeciwpożarowej oraz PSP. Zostały one przyjęte przez Sejm 24 sierpnia 1991 r., zaś 1 lipca 1992 r. powstała zawodowa, umundurowana, wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja, której zadaniem była walka z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Kulisy tych wydarzeń przedstawiono w pierwszym dniu konferencji. Paneliści zagłębili się również w kwestie powstawania i rozbudowy krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i wzięli pod lupę rozwój poszczególnych dziedzin ratownictwa oraz kwestie rozpoznawania zagrożeń i zapobiegania im.

Jak wyglądał na przestrzeni lat udział strażaków PSP w misjach zagranicznych? Jak rozwijali swój potencjał pomocowy w różnego rodzaju akcjach ratowniczych? O tym słuchacze dowiedzieli się z wystąpienia pt. „PSP w europejskim mechanizmie ochrony ludności”.

Wreszcie przyszedł czas na panel wspomnieniowy, szczególnie istotny dla wszystkich osób związanych z SGSP. Paneliści przeprowadzili słuchaczy przez zapisane w słowach i obrazach okresy w rozwoju uczelni. Dr hab. inż. Andrzej Mizerski, prof. SGSP i moderator tej części, wspomniał pierwsze lata nadawania kształtu wyższemu kształceniu pożarniczemu, w czym on również miał swój udział. Ten twórczy czas przerwały brutalnie plany władz w kwestii przekształcenia uczelni - w odpowiedzi na nie doszło do strajku podchorążych, a w konsekwencji do ostatecznego zniesienia WOSP. Po powołaniu SGSP wszystko trzeba było budować od nowa. Jednak stopniowo nowa uczelnia rozwijała skrzydła - po okresie zmian ustrojowych RP nastąpił dynamiczny postęp w wielu obszarach, którego zwieńczeniem było uzyskanie przez uczelnię prawa nadawania tytułu doktora w dwóch dziedzinach.

Te i inne wątki poruszyli w swoich wystąpieniach paneliści. Szczególną uwagę słuchaczy zwróciły poruszające wspomnienia dwóch uczestników strajku. Spojrzeniem na uczelnię z punktu widzenia osób, które obecnie się w niej kształcą, było z kolei przedstawienie 30 lat samorządności studenckiej SGSP.

Owocny dzień podsumowań i dyskusji zamknęła część poświęcona ochronie ludności. Poruszono wątek stanu prawnego w tym obszarze, związków z samorządem terytorialnym, a także kwestię roli PSP w systemie administracji publicznej.

Technologie jutra dla PSP

Jeśli pierwszy dzień konferencji był poświęcony przeszłości PSP, to zagadnienia poruszane w drugim wykraczały w przyszłość. Postęp technologiczny daje wiele możliwości w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej. Jak wykorzystują je jednostki naukowo-badawcze PSP? Jak możemy ulepszyć sprzęt i techniki działania, by jeszcze sprawniej walczyć z zagrożeniami?

Odpowiedzi na te pytanie paneliści poszukiwali, objaśniając, co potrafią bezzałogowe statki powietrzne, jak można wykorzystać wirtualną rzeczywistość w szkoleniu strażaków, a modele numeryczne i nowoczesne technologie analizy chemicznej przy ustalaniu przyczyn pożarów. Pojawił się także wątek wyzwań związanych z pożarami instalacji fotowoltaicznych.

O badaniu możliwości technologicznych i wdrażaniu nowych rozwiązań wiele może powiedzieć Szkoła Główna Służby Pożarniczej. Baza Szkolenia Poligonowego i Innowacji Ratownictwa SGSP w Nowym Dworze Mazowieckim, trenażer LNG, projekt SYM PPOŻ, mobilny turbinowy system ratowniczo-gaśniczy, DRIVER+ to tylko niektóre z inicjatyw i przedsięwzięć budzących duże nadzieje i oczekiwania.

Państwowa Straż Pożarna, dbając o bezpieczeństwo ludności, mienia i środowiska, współpracuje również z innymi podmiotami. Kwestię, w jaki sposób się to odbywa, podjęli uczestnicy drugiej sesji. Pojawiły się wątki zarządzania ryzykiem w zakładach przemysłowych, współpracy Polskich Sieci Energetycznych i PSP na rzecz likwidowania zagrożeń związanych z infrastrukturą krytyczną, a także zagadnienie bezpieczeństwa ewakuacji.

Dobry kierunek

Konferencja bogata w treści wspomnieniowe, historyczne, naukowe i technologiczne przyniosła cenne informacje, refleksje, a nawet wzruszenia. W ciekawy i przystępny sposób podsumowała pierwsze 30 lat PSP. Pokazała, że pionierzy walczący o nowoczesne oblicze straży pożarnej w nowej Polsce mogą być dumni z kierunku, w którym podążyła formacja. Jak podkreślił w swoim przemówieniu komendant główny PSP nadbryg. Andrzej Bartkowiak: „Chyba nikt nie ma wątpliwości, że naprawdę doskonale się rozwijamy. Dajemy temu wyraz każdego dnia, w każdej chwili (…) - nie tylko na terenie kraju, ale też poza granicami”.

Warto pamiętać o tym, wracając myślami do dwóch październikowych dni 2021 r. spędzonych w siedzibie SGSP. Możemy nawet - dzięki możliwościom, które daje postęp technologiczny - nieomal znaleźć się tam znowu, oglądając nagrania wystąpień udostępnione na stronach www organizatorów.

AS