Analiza zagrożeń pożarowych i wybuchowych podczas transportu LPG: Studium wypadku drogowego cysterny w Kannur (Kerala, Indie)

(Fire and explosion hazard analysis during surface transport of liquefied petroleum gas (LPG): A case study of LPG truck tanker accident in Kannur, Kerala, India), N. Bariha, I.M. Mishra, V.C. Srivastava, „Journal of Loss Prevention in the Process Industries” 40/2016, s. 449-460.

Skroplony propan-butan, zwany powszechnie LPG, jest popularnym paliwem -wykorzystywanym do celów grzewczych oraz jako paliwo alternatywne dla benzyny w silnikach spalinowych. W artykule prezentowane są zagrożenia pożarowe i wybuchowe związane z transportem LPG, jednak w nieco innym kontekście. Autorzy powołują się bowiem na indyjskie przepisy prawne, co może być interesującym uzupełnieniem zachodniego podejścia do tego zagadnienia.

LPG to paliwo o stosunkowo wąskich granicach wybuchowości - pomiędzy 1,8 a 9,8% objętościowych. Temperatura samozapłonu tego gazu mieści się w granicach 410-580°C. Niska temperatura parowania (od -27 do -20°C) i wysoka wartość ciepła spalania (50 MJ/kg) determinują zagrożenie pożarowe i wybuchowe.

Autorzy artykułu analizują zdarzenie, do którego doszło we wrześniu 2012 r. Kierowca cysterny próbował wykonać manewr wyprzedzania, podczas którego zawadził pojazdem o barierki oddzielające przeciwne pasy ruchu. Uszkodzeniu uległa rura spustowa, przez którą zaczął uwalniać się skroplony gaz. Wytworzony obłok uległ zapłonowi po 20 min od zdarzenia, doprowadzając do wybuchu BLEVE. Szczątki cysterny znaleziono w odległości nawet 400 m od zdarzenia, a powstała kula ognia widoczna była z odległości 25 km. Promieniowanie termiczne oraz w mniejszym stopniu odłamki spowodowały śmierć 20 osób, całkowite zniszczenie trzech domów znajdujących się w promieniu 15 m i poważne zniszczenia na skutek pożaru ponad 40 kolejnych budynków.

Autorzy artykułu opisują szczegółowo przebieg wypadku, uzupełniając opis o dokumentację fotograficzną. Przeprowadzili również symulacje w programach ALOHA i PHAST, które opisują w tekście. 

Bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski, kpt. dr inż. Paweł Gromek i kpt. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej

maj 2016