Analiza i ocena ryzyka w zapewnieniu bezpieczeństwa inteligentnej kuchni

Risk Analysis and Assessment to Enhance Safety in a Smart Kitchen, Rami Yared, Bessam Abdulrazak, „Fire Technology” 54 (2018), s. 555-577.

W artykule poruszono problematykę bezpieczeństwa pożarowego w kuchni. Autorzy przeanalizowali charakterystyczne zagrożenia związane z przygotowywaniem posiłków, takie jak poparzenie, pożar oraz zatrucie toksycznymi produktami rozkładu termicznego. Uwzględnili przy tym wielkość stężeń mieszanin lotnych, alkoholu, tlenku węgla w dymie, a także użycie przyborów kuchennych. Starali się zaprezentować wyniki badań w taki sposób, aby stanowiły punkt wyjścia do określenia warunków, które spełnia kuchnia uznana za inteligentną, tzn. minimalizująca zagrożenie podczas wykonywania czynności obarczonych relatywnie wysokim ryzykiem pożarowym.

W toku analizy literatury przedmiotu wykazano, że zagadnienie bezpieczeństwa w kuchni wymaga doprecyzowania. Stosowanie pojedynczych czujek (np. gazu, płomienia, dymu) okazuje się bowiem mało efektywne w dobie dostępu do rozbudowanych rozwiązań detekcyjnych, opierających się chociażby na technologiach data fusion. W związku z powyższym zaproponowano tworzenie układów wielodetektorowych, łączących kilka rodzajów czujek w jeden system.

Stanowisko badawcze w postaci kuchenki elektrycznej wyposażono w czujniki obecności materiału palnego (wewnątrz naczynia służącego do przygotowywania posiłku), temperatury (rozmieszczone na płycie grzejnej oraz przy okapie), a także wilgotności, alkoholu, stężeń mieszanin lotnych oraz tlenku węgla (zlokalizowanych wyłącznie przy okapie).

Wśród wyników badań warto wyróżnić zobrazowaną na wykresie liniowym zależność stężeń (w ppm) mieszanin lotnych oraz alkoholu w funkcji czasu dla wybranych potraw. Zestawiono je z wartościami charakteryzującymi ryzyko pożarowe, co pozwoliło określić przedziały czasowe odpowiadające poszczególnym poziomom ryzyka. Na przykład po 15 min podgrzewania oleju stężenia te wiązały się z wysokim ryzykiem pożarowym. Przeanalizowano również powierzchnie rozgrzewające się do temperatur o wartościach wystarczających do powstania poparzeń ciała ludzkiego. Uzyskano wykresy liniowe obrazujące właściwe poziomy ryzyka w funkcji czasu dla wybranych części stanowiska badawczego.

Ciekawe spostrzeżenia sformułowano na bazie wyników pomiarów tlenku węgla. Najwyższy poziom ryzyka określono dla wartości stężeń występujących po 1500 s smażenia ziemniaków, przy widocznym skoku wartości poziomu zagrożenia w czasie od 1300. do 1500. s badania.

Liczne opisy interpretacyjne wyników badań pokazują złożoność problematyki bezpieczeństwa pożarowego w kuchni. Dalszych informacji na ten temat można szukać w 41 pozycjach literatury, do których odwołują się autorzy artykułu.

st. bryg. w st. sp. dr inż. Waldemar Jaskólski, kpt. dr inż. Paweł Gromek i kpt. dr inż. Szymon Ptak są pracownikami Szkoły Głównej Służby Pożarniczej