25-lecie PSP

Strażacy i Pracownicy Cywilni Państwowej Straży Pożarnej
Druhny i Druhowie Ochotniczych Straży Pożarnych
Czytelnicy „Przeglądu Pożarniczego”!

Państwowa Straż Pożarna kończy w tym roku 25 lat. Niezmiennie zajmuje pierwsze miejsce w rankingach zaufania społecznego. To uznanie dla naszej pracy nie wzięło się znikąd. Jest efektem wysiłku wielu pokoleń strażaków – historia PSP ma bowiem podłoże kształtowane znacznie dłużej niż przez ostatnie ćwierć wieku.

Zawodowe straże pożarne w różnych rejonach naszego kraju zaczęły powstawać w XIX w., jako lokalna odpowiedź na zagrożenie pożarem. Ale tworzenie zawodowego systemu ochrony przeciwpożarowej, którego kontynuatorką jest dzisiejsza PSP, rozpoczęło się znacznie później. Miało swój symboliczny początek 100 lat temu. W czasie I wojny światowej w Warszawie odbył się pierwszy zjazd strażaków zaboru rosyjskiego. To wyjątkowe przedsięwzięcie zorganizowali przywódcy Związku Floriańskiego: Bolesław Chomicz i Józef Tuliszkowski. Zasadniczym celem ich działania było nie samo istnienie straży pożarnych, ale stworzenie nowoczesnej ochrony przeciwpożarowej na ziemiach polskich. Postrzegali ją jako system złożony z trzech elementów: ubezpieczenia od ognia, budownictwa ogniotrwałego i sieci straży pożarnych.

Dzięki ich zaangażowaniu zręby tak pojmowanego systemu ochrony przeciwpożarowej powstały w wolnej już Polsce, pod przewodnictwem Głównego Związku Straży Pożarnych RP. Nie zadziałały jednak należycie, bo z powodu braku funduszy nie udało się w pełni uzawodowić poszczególnych jego działów: techniki pożarniczej, szkolnictwa, dowodzenia akcjami ratowniczo-gaśniczymi i zapobiegania pożarom. W pierwszej ustawie o ochronie przeciwpożarowej z 1934 r. nie przewidziano istnienia systemu ochrony przeciwpożarowej. W konsekwencji powszechnie obowiązujące przepisy przeciwpożarowe, podobnie jak i zawodowe szkolnictwo, wprowadzano z dużym opóźnieniem w stosunku do intencji pomysłodawców.

Po II wojnie światowej, która siłą rzeczy przerwała ten mozolnie postępujący proces uzawodowienia straży pożarnej, zaczęto tworzyć struktury zawodowej straży pożarnej. W 1950 r. powstała komenda główna, komendy wojewódzkie i komendy powiatowe. Co istotne, były to struktury profesjonalnej ochrony przeciwpożarowej, mające dwa główne zadania w zakresie walki z pożarami: ich czynne zwalczanie oraz – po raz pierwszy w historii – nadzór nad zapobieganiem im. Stworzono i wdrożono również system powszechnych przepisów przeciwpożarowych.

W 1956 r. odnowiły się też – w ruchu ochotniczym – tradycje przedwojennego Związku Straży Pożarnych RP. Należy jednak podkreślić, że ich równoprawnymi spadkobiercami są strażacy zawodowi, a zatem i PSP, ponieważ przedwojenny Związek zrzeszał również strażaków zawodowych. Ochotnicze straże pożarne w aspekcie działań ratowniczo-gaśniczych i szkoleń przyporządkowano komendom straży pożarnych. Zaistniały zatem dwie struktury organizacji strażackich: ochotnicza oraz zawodowa i jak się okazało, świetnie się uzupełniały – strażacy zawodowi należeli do lokalnych OSP i poprzez własne wyszkolenie podnosili poziom działania OSP, co i dziś ma miejsce.

Należy też podkreślić, że niebagatelną rolę w bezpieczeństwie kraju odgrywa powołany w 1995 r. krajowy system ratowniczo-gaśniczy, którego filarem jest nasza formacja. Wiele sukcesów zawodowej ochrony przeciwpożarowej byłoby niemożliwe bez zaangażowania uczestników KSRG, a w szczególności OSP – od nich wymaga się naprawdę wiele i naprawdę wiele one dają. Jubileusz 25-lecia PSP to także ich święto.

Minione ćwierćwiecze to czas ciągłego rozwoju Państwowej Straży Pożarnej, która przestała być tylko strażą „pożarną”, a stała się formacją ratowniczą o bardzo szerokim spektrum działań. Bez wątpienia odgrywamy najważniejszą rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa obywatelom. Powinniśmy więc dysponować najlepszym wyposażeniem i godnymi warunkami do pełnienia służby. Temu celowi będzie służył m.in. program modernizacji służb mundurowych na lata 2017-2020. Dzięki niemu zostanie zakupiony nowoczesny sprzęt i umundurowanie specjalne dla strażaków. Strażacy i pracownicy cywilni otrzymają podwyżki, na które czekali wiele lat. Zmodernizowana zostanie sieć teleinformatyczna, strażnice i baza szkoleniowa, by strażacy mogli doskonalić swoje umiejętności.

Będziemy kontynuowali dzieło naszych poprzedników i dołożymy wszelkich starań, by nie zawieść zaufania Polaków. Z okazji naszego święta dziękuję wszystkim strażakom zawodowym, druhom ochotnikom i pracownikom cywilnym, którzy na co dzień dowodzą, że potrafią sprostać wyzwaniom codzienności. Życzę Wam satysfakcji ze służby drugiemu człowiekowi.

gen. brygadier Leszek Suski
komendant główny PSP